Á þessari mynd má sjá þá félaga og kollega Leoníd Brézhnev og Níkita Krútsjov standa á rabbi á stríðsárunum. Þeir kannski vissu það ekki þegar þessi mynd var tekin en þeir áttu báðir eftir að leiða Sovétríkin, hvor á sinn hátt á ókomandi árum.

Nú skal ég ekkert segja um sögulegt gildi inngangs þessa, hvort kollegarnir deildu með sér einhverjum vinskap, en eitt er víst að vinskapur þessi náði ekki lengra en svo að tuttugu árum síðar leiddi Brézhnev gegn Krútsjov plott um að koma honum frá völdum árið 1964 og tók af honum formannsstólinn.

Slíkt myndi engum hafa órað fyrir að gæti gerst þegar þessi mynd er tekin, enda alræði Stalíns algert. Þegar Stalín dó loks og harðstjórn hans lauk árið 1953 hófst valdabarátta um eftirmannstitilinn eins og vera ber í hvert sinn sem sterkur leiðtogi fellur frá. Sem betur fer fyrir íbúa Sovétríkjanna varð umburðarlyndari armur flokksins undir forystu Krútsjovs ofan á og Stalínisminn beið lægri hlut. Þótt eflaust megi bendla sitthvað við Krútsjov, þá má hann eiga það að umbætur hans á sovéska stjórnkerfinu og samfélaginu voru vægast sagt geigvænlegar eftir hið óblíða samfélag sem Stalín hafði byggt.

Þegar Brézhnev og félagar hans náðu að knýgja Krútsjov til afsagnar sté hann frá völdum án átaka og við tók áratugalangt pólitískt og efnahagslegt stöðnunartímabil Brézhnevismans.

En arfleifð Krútsjovs lýsis sér best í afsögn hans eins og hann orðaði það sjálfur: “Leifum þeim að gera hvað þeim sýnist, ég hef gert mitt. Hverjum hefði látið sig dreyma um það að segja við Stalín að þeim líkaði ekki við hann lengur og lagt til að hann segði af sér? Ekki einusinni blautur blettur hefði orðið eftir þar sem viðkomandi hefði staðið. Óttinn er horfinn og við getum talað saman sem jafningjar. Það er mitt framlag, ég mun ekki berjast í bökkum.”

Hvaða sögulega atburði lýsir þessi mynd?

Ég spyr um nafn og hvað hann gerði til að komast í sögubækurna

…heitir fræg ljósmynd úr Vestmannaeyjum 1973. Þar dó enginn.

Hér dóu hinsvegar tugþúsundir fólks, eins og útskýrt er í nýjustu grein minni.

Ætlaði að setja þessa mynd við greinina, en gat ekki af tæknilegum ástæðum.

Sígarettuauglýsingar eru í dag ýmist bannaðar eða háðar ströngum reglugerðum víðast hvar á vesturlöndum. Og nokkuð klárt er að engu frægðarfólki sem annt er um mannorð sitt myndi detta í hug að auglýsa sígarettur.

Þetta var þó ekki alltaf svo. Hér er einn af góðkunningjum söguáhugamanna að tjá sig um ágæti Chesterfield-vindlinga. And-reykingamenn þess tíma (sem voru mun færri en í dag) mun víst hafa hryllt við tilhugsuninni um hverslags jólagjafir óvinir hans fengju, fyrst vinir hans fengu þetta! :)

Keppni hver getur lesið. Segi ykkur þó að textinn fjallar um tvo presta sem sömdu beinakerlingarvísur fullar af klámi og níð sem fór ekki vel í sýslumanninn.

Hérna er stærri útgáfa
http://img841.imageshack.us/img841/4793/img2849h.jpg

Rakst á þessa mynd í nýjasta tölublaði af Sagan öll og komst ekki hjá því að mér sýnist sem Hitler hafi keypt pípuhatt einmitt fyrir þetta tilefni, það er að fela standpínuna sem hann fékk á því að vera svona nærri gömlu hetjunni.

Göring hafði sem betur fer tekið með sér þennan ramma í sama tilgangi.

Þarnar er í raun verið að vígja Tannenberg minnisvarðar í austur-prússlandi, um það bil 90 kílómetra suður af Koenigsberg, sem nú heitir Kaliningrad. Ári síðar þegar Hindenburg lést var minnisvarðanum breytt í grafhýsi, þvert gegn vilja konu Páls.

Seinna var grafhýsið rifið til að byggja minnisvarða í Póllandi, sem mig minnir að hafi verið fyrir Varsjá uppreisnina.

Þessi fræga ljósmynd sýnir það sem má líklega kalla “stærstu stund” Adolfs Hitlers. Hún er tekin í júní 1940, skömmu eftir að herir hans höfðu sigrað Frakka og rekið Breta á flótta úr meginlandinu. Veldi hans átti reyndar eftir að breiðast enn meira út á næstu tveimur árum áður en fór að halla undan fæti, en þarna hefur honum nær örugglega fundist “toppinum náð”: Hann hafði sigrað Frakkland!

Hitler hafði allt frá unglingsárum verið mikill áhugamaður um arkitektúr og var sérstaklega hrifinn af stórum listrænum glæsibyggingum – sem sannarlega er nóg af í París. Hafði hann ávallt dáðst mjög að þeirri borg og fyrir hönd Þjóðverja og Austurríkismanna öfundast út í hana. Hann hafði legið yfir bókum og myndum af borginni.

En aldrei hafði hann þó komið þangað. Fyrir Fyrri heimsstyrjöld hafði hann ekki efni á því, og eftir þá styrjöld bar hann slíkan haturshug til Frakka að tæpast hefur honum dottið í hug að heimsækja þá sem túristi. Þess í stað kom hann í fyrsta (og eina) skipti til Parísar sem sigurvegari; “Ég á ‘etta, ég má ‘etta!” hefur kannski verið hugsunin hjá honum þegar hann ákvað þessa óvæntu og stuttu heimsókn þennan þungbúna sumarmorgun. Hann fór ásamt fylgdarliði skot-túr um næstum auðar göturnar, kíkti á helstu staðina (vottaði reyndar virðingu sína í grafhýsi Napóleons Bonaparte í Invalides), og var síðan rokinn aftur heim.

Adolf Hitler átti aldrei aftur eftir að koma til Parísar, en þessi heimsókn hefur líklega eflt í honum þá ætlun sína að gera Berlín framtíðarinnar enn flottari París með stórfenglegum byggingum, “Welthaupstadt Germania” eins og hann kallaði það.

Þegar herir Hitlers neyddust loks til að flýja París árið 1944, fyrirskipaði hann að borginni skyldi gjöreytt með öllum tiltækum ráðum. Sem betur fer ákvað hernámsstjórinn í borginni að virða þau brjáluðu fyrirmæli að vettugi, og eru Frakkar (og allir þeir sem bera virðingu fyrir menningarverðmætum) þeim manni ætíð þakklátir fyrir það.

Og allir hlýddu tindátarnir orðum foringjans
og flýttu sér í austur, til hins fyrirheitna lands

Þeir ráku upp voða öskur, sem heyrðust víða um heim
Og engum tókst að sofna fyrir óhljóðum þeim


Heilmiklu er sleppt í kvæðinu, enda samið árið 1943. En hér koma þó loka-erindin:


En gæfan reyndist hverful, og gekk þeim ekki í vil
Margt fer stundum öðruvísi, en ætlast var til

Því tindátarnir bognuðu og bráðnuðu eins og smér
Svo hörmulegan ósigur beið aldrei nokkur her

Og fólkið sagði; Burt með svoa bölvað ekki sen pakk
og tindátarnir flýðu, en foringinn sprakk

Menn þurrkuðu af sér svitannn og svo komst allt í lag
Var furða þó menn skemmtu sér og gerðu sér glaðan dag?

Þeir settust hver hjá öðrum, eins og sigurvegurum ber
og sumir voru drjúgir og dálítið upp með sér.

Og þannig endar sagan - eða svona hér um bil
- og nú er ekki framar neinn tindáti til

Áfram heldur kvæðið hans Steins Steinarr (sjá fyrri mynd):

Svo komu þeir að sjónum og settust allir þar
Og skelfing lítil eyja þar skammt frá landi var

Og foringinn hélt ræðu og sagði af miklum móð
Nú treysti ég á yður, mín tindátaþjóð

Ég treysti á vorn málstað og tindátans þor
Í eyjunni býr nefnilega óvinur vor

En foringjanum gleymdist eða gætti þess eigi í svip
að enginn fer á sjóinn ef ekki er til neitt skip

Að vaða yfir hafið, getur varla átt sér stað
En tindátarnir höfðu ekki hugsað út í það

Og foringinn varð hávær, eins og honum var tamt
Og hrópaði út í loftið: Við höfum það samt!

Og loksins þegar allt virtist endileysa tóm
tók foringinn að nýju til máls í reiðum róm

Hann sagði: Burt skal halda og hætta þessum leik
Og dugið mér nú piltar og komist fljótt á kreik!

Eitt ríki er til sem veitt oss getur ríkulegri hnoss
Það ríki er langt í burtu og fyrir austan oss.