midgardur fyrir 21 árum, 8 mánuðum Fjöldi lestra: 396

Hraði þyngdaraflsins

Á vísindavefnum er skemmtileg pæling um hversu hratt áhrif þyngdarsviðsins breiðast út. Niðurstaða þeirrar pælingar er að það er ekki almennilega vitað, engum hefur tekist að mæla hraða þyngarsviðsins. Hraðinn er talinn allt frá því að vera hraði ljósins yfir í það að vera samstundishraði.

Eftir því sem ég veit best þá er þyngarsviðið talið sveiga tímarúmið eins og kemur fram t.d. í afstæðiskenningu Einsteins. Í því ljósi vil ég varpa fram þeirri spurningu hvort ekki megi líkja útbreiðslu þyngdarsviðsins við það þegar þungi er settur á strengdan dúk eða þegar strengdur er togaður niður? Við getum þá spurt okkur hvort allur strengurinn sveigist niður á sama tíma og þegar þunginn er lagður á hann, eða breiðist sveigjan út í jöfnu hlutfalli við seiglu efnsins?

Mín tilgáta útfrá þessari pælingu er að hraði þyngdarsviðsins sé misjafn, þe. í útjaðri þyngdarsviðsins er hann nánast núll, en í þyngdarpunkinum er hann nánast samtímahraði. Samanber að þegar þungi er settur á streng þá sveigist hann niður á nánast samtímahraða en vegna seiglu í strengnum þá fer síðan að draga úr útbreiðsluhraðanum þar til hann er nánast kominn niður í núll. Ég geri hins vegar ráð fyrir að hann fari aldrei niður í núll sökum þess að seigla strengsins lætur stöðugt undan. Á endanum verður álagið á strengnum það mikið að hann brestur og massinn “hrapar” niður í tómið og “svarthol” myndast.

Seiglu tímarúmsins má væntanlega þá reikna útfrá því hvenær svarthol myndast.

M.

Popcorn fyrir 21 árum, 8 mánuðum

En ef þyngdaraflið er eingöngu komið til út af sveigju rúmsins,
af hverju togar það hluti til sín og veldur þyngdarhröðun?

Ég hefði haldið að ef þyngdarsviðið er eingöngu sveigja tíma-
rúms þyrfti hlutur að vera á hraða svo það hefði einhver áhrif,
þeas, þyngaraflið myndi aðeins breyta stefnu hans, en ekki
hraða. Fyrir hlutinn væri þetta eins og að fara beina línu, í
rúminu, nema það að rúmið sjálft er beygt.

Eins og ef bolti er látinn rúlla eftir segldúk sem er sveigt,
td, með stærri bolta (gæti verið líking við sólina að toga til
sín jörðina). Á segldúknum er það þyngdarafl jarðar sem togar
boltann niðurað sólinni ef boltanum er komið fyrir nógu nálægt,
þe, hann rúllar niður eftir dúknum.

Ef einskis utanaðkomandi afls gætti, og boltinn væri látinn
kyrr í “brekunni” gerðist væntanlega ekkert.

Hvernig getur þá sveigja súmsins valdið hröðun, og jafnvel
komið kyrrstæðum hlut af stað?

Fyrra álit

midgardur fyrir 21 árum, 8 mánuðum

Nú er ég enginn þyngdarsviðs sérfræðingur. Líking þín með segldúkinn og boltana tvo er ágæt. Kannski er betra að notast við teygjudúk. Boltarnir myndar þá misstóra dæld í kringum sig sem er í beinu sambandi við þyngd þeirra. Þessi dæld er þyngdarsviðið. Það er ekki fyrr en en dældir boltanna snertast að annar hvor boltinn fellur að hinum. Léttari boltinn fellur að þyngri boltanum þar sem hann liggur dýpra.

Má vera að seigla eða viðnám rúmsins sé núll þar sem hlutur heldur jafnri hreyfingu í fastri stefnu sé hann í þyngdarleysi. Viðnám teygjudúksins veldur hins vegar því að bolti myndi stöðvast á honum vegna viðnámsins.

Sveigt rúm veldur hröðun á sama hátt og hlutur sem rennur niður brekku. Sé hlutur settur í dældina “þyngdarsviðið” þá fer hann að renna niður þyngdarsviðið. En dældin er bara í ákveðnum radíus í kringum hlutinn eins og gildir um þyngdarsviðið.

M.

Fyrra álit

Popcorn fyrir 21 árum, 8 mánuðum

En hlutur sem rennur niður brekku fær ekki hröðun
sína út frá brekkunni, heldur þyngdarsviði jarðar,
sem er utanaðkomandi.

Ef samlíkingin gildir er einnig eitthvað utanaðkomandi
afl sem stjórnar þyngdarsviði jarðar.

Fyrra álit

midgardur fyrir 21 árum, 8 mánuðum

Er það ekki massinn sem stýrir þyngdarsviðinu? Í tilviki kúlnanna þá er það þungi þeirra sem ræður því hversu brött dældin verður og þar með hversu mikla hröðun hlutur getur fengið.

Fyrra álit

Popcorn fyrir 21 árum, 8 mánuðum

Jú, það myndi ég halda. En þyngdarafl jarðarinnar
er alltaf það sem kemur hlutnum á hreyingu eftir
dúknum, ekki massi kúlunnar, eða dúkurinn. Þess
vegna var ég að spá í, út frá þessu, hvort að það
eitt að hlutir beygi rúmið í kringum sig sé nóg til
að koma öðrum hlutum á hreyfingu.

Í tilviki dúksins þarf hlutunum sem eru á honum
sífellt að vera þrýst niður og það er hvorki gert
AF dúknum eða hlutunum á honum heldur utanaðkomandi
afli.

Skv því ætti jörðin ekki að vera fær um að toga
hluti til sýn, sem virðist vera raunin, heldur
aðeins að breyta stefnu hluta sem eru þegar á
hreyfingu, sem er það sem dúkurinn gerir.

Annars ætla ég ekki að þykjast skilja þetta til
hlýtar, mér bara fannst eins og þetta gengi ekki
alveg upp eins og ég skil það.

En mér fannst áhugaverð kenningin um svartholin.

Fyrra álit

midgardur fyrir 21 árum, 8 mánuðum

Ja, það af skil ég hvernig þyngdaraflið virkar. Er aðeins að leika mér við fyrirbæri sem ég “skil” og prófa að heimafæra það yfir á þyngdarsviðið.

Varðandi hluti á dúknum, þá mynda þeir dældir á henn vegna þyngdarsviðs jarðar sem toga hann til sín. Í þyngdarleysi myndu hlutirnir ekki valda neinum dældum í dúkinn. Ef maður heldur áfram að elta þessa líkingu þá ætti aflið sem veldur þyngdarsviðsáhrif hluta í rúminu að vera “undir” þrívíðu yfirborði heimsins.

Í stað þess að hugsa þetta útfrá dúk, þá getum við líka ímyndað okkur kassa þar sem teygjur eru látnar mynda þrívítt hnitakerfi, teygurnar eru bundnar saman í hnút. Við getum þá búið til líkingu af massa/þyngdarsviðsáhrifum með því að snúa upp á upp á einhvern hnút, þannig að hann verður að kúlulaga vöndli. Þessi snúningur aflagar hnitar sennilega á mjög svipaðan hátt og massi/þyngdarsvið aflagar rúmið.

Nú veit ég ekki hvort þetta varpar betra ljósi á þyngdarsviðið. Sjálfur á ég erfitt með að ímynda mér hvernig þetta lítur út sjónrænt og jafnvel hvort þetta veldur togi. Best væri sennilega að búa til tölvulíkan. Hvert þyngarsvið yrði að vera sjálfstætt hnitakerfi því annars væri hreyfing þess í rúminu ekki möguleg. En eins og ég segi þá er þetta komið útfyrir það sem heilanum mínum tekst að setja sér fyrir sjónir án hjálpartækja :-)

M.

Fyrra álit

lain fyrir 21 árum, 6 mánuðum

Sæll midgardur.

Já þetta með þyngdaraflið er ansi snúið mál. En mér skilst að vísindamenn vilji meina að þyngdarafl ferðist á ljóshraða, líkt og önnur svið. Rafsegulsvið eru álitin ferðast á ljóshraða ( minnir mig ).

Það sem er stóra umræðan varðandi þyngdarsvið er hvernig toga þau í aðra hluti í kringum sig og eru utan áhrifa annara sviða. Samvirkni á milli svið hefur ekki verið staðfest í dag og talið er að það muni ekki leiðast að slíkri niðurstöðu.

En það sem furðar mig er hvernig þyngdarafl togar í hluti og í þessu ákveðna hlutfalli sem það gerir. Það virðist ekki dreifast eins og hinir þekktu kraftarnir og bara hreinlega ekki tengjst þeim neitt..

En með tíma/massa/veglengda dæmið eftir Einstein dúddan sem fylgir þessu er það sett fram sem bjögun á rými og tíma skynjun. Það gleymist oft að þetta er sem sagt okkar skynjun utan þyngdarsviðs sem hefur þessi tíma- og lengingaráhrif er miðað út frá sjónarhóli áhorfenda.

Kveðja Lain.

Fyrra álit

Vísindi

Vísindi

Ofurhugar

Stjórnendur

Hverjir eru inni

Greinar

Hraði þyngdaraflsins

Dýr

Dægurmál

Fræði

Leikir

Lífið

Lífsstíll

Margmiðlun

Menning

Skjár

Sport

Tónlist

Tækni

Vélar

Hugi