Var að spá hvort fólk gæti bent mér á stafsetningar og málfræðivillur í þessar ritgerð minni.


Undanfarin ár hefur mikið verið rætt um stóriðjustefnu íslenskra stjórnvalda og hefur hún jafnt verið gagnrýnd harðlega sem og lofuð. Hefur umræðan í samfélaginu oft á tíðum einkennst af rökleysu og hafa stjórnmála og athafnamenn verið iðnir við að nýta sér vanþekkingu almennings á málinu. Ég hef einnig tekið eftir útúrsnúningi á orðinu stóriðja, en í því samhengi sem ég mun nota það í þessari ritgerð táknar það orkufrekan og þungan iðnað og þá sérstaklega frumvinnslu málma.
Ein af megin deilunum í sambandi við stóriðju er mengun.
Það er almenn vitneskja að frá allri stóriðju komi einhver mengun og um það er ekki deilt. Hinsvegar hefur sú spurning vaknað hvort sú mengun sem kemur frá stóriðju á Íslandi, þá sér í lagi álverum, hafi skaðvænleg áhrif á vistkerfið í kring. Þeir sem telja enga hættu stafa af menguninni benda á að öllum settum reglum í sambandi við mengunarvarnir sé framfylgt í umtöluðum verksmiðjum og segja þess vegna að langtímaáhrif þessarar mengunar séu engin eða illgreinanleg. Það er vissulega rétt að settum reglum um mengunarvarnir sé framfylgt en engu að síður hafa fyrirtæknin sem reka þau álver sem staðsett eru á Íslandi, Alcoa og Norðurál, þráast við að vera einungis rétt undir þeim mörkum sem stjórnvöld hafa sett. Í því samhengi má nefna þá staðreynd að öll íslensk álver nota þurrhreinsibúnað en ekki vothreinsibúnað, en sá fyrrnefndi er margt um lakari og býr yfir fleiri ókostum en sá seinni, t.d. er losun SO2 margfalt meiri en við vorhreinsun, en SO2 veldur súru regni sem getur valdið gífurlegri skógareyðingu þar sem trén þola ekki sýrustig vatnsins. Sömuleiðis getur súrt regn drepið allt lífríki í stöðuvötnum s.s. lax og aðrar fiska sem og valdið ýmsum sjúkdómum í mönnum eins og t.d. asma og lungnakrabbameini.
Þá kemur það glögglega fram í bók Andra Snæs Magnasonar, Draumalandið, hversu gífurleg SO2 mengun kemur frá álverksmiðjum. „Um 4000 tonnum af brennisteinsdíoxíði (SO2) verður sleppt upp í fjörðinn árlega gegnum risavaxna strompa. Það er um 1/5 af heildarlosun SO2 sem Norðmenn stefna að fyrir 2010“ (2006:244). Vert er að benda á í þessu samhengi að þarna á Andri einungis við SO2 mengun frá álverinu á Reyðarfirði miðað við heildarlosun alls iðnaðar í Noregi.
Annað sem andstæðingar stóriðju hafa gagnrýnt er sú gífurlega áhersla sem stjórnvöld hafa lagt á þungaiðnað, þá einkum álver, í staðin fyrir að dreifa úr áherslunum og fá t.d. fleiri hátæknifyrirtæki til landsins. Í því samhengi er vert að nefna heimsmarkaðsverð á áli en rannsóknir bandarísku jarðfræðistofnunarinnar í þeim efnum hefur leitt í ljós að heimsmarkaðsverð hefur fallið um u.þ.b 15% á seinustu 10 árum og um heil 40% á seinustu 30 árum (Plunkert, Patricia A. 2005). Þetta vekur upp spurningar hvort það sé viturlegt hjá stjórnvöldum að veðja öllu á einn hest því ef það skeður sem fram á horfir munu ýmis gerviefni s.s. koltrefjar og önnur plastefni leysa ál af hólmi á komandi árum á flest öllum sviðum og mun það eflaust valda því að verð á áli eigi eftir að snarlækka sem mundi hafa gífurlega slæm áhrif á efnahagskerfið ef öll álvinnsla legðist af á Íslandi á stuttu tímabili en eins og kemur fram í skýrslu Magnúsar Fjalar Guðmundssonar fyrir Seðlabanka Íslands nema útflutningstekjur Íslendinga af áli um 39,2% (2003:42)
Eftir að hafa skoðað öll rök viðkomin málinu get ég ekki annað en mótmælt núverandi stóriðjustefnu íslenskra stjórnvalda þar sem ég tel þau vanhugsuð og jafnframt hættuleg íslensku efnahagslífi í náinni framtíð.