thossinn:

Fyrirgefðu en ég því miður hef ekki tíma til að svara þér langt núna. Vonandi verður þráðurinn ekki dauður eftir helgi.

Mér finnst þú einfalda orð Bastiat mjög mikið. Það sem skilgreinir menn, er skapgerð þeirra, frelsi og eignir. Þá er ekki átt við einn geisladisk, heldur hvernig menn ráðstafa og vinna sér inn eignir(segir það ekki margt um mann t.d. að vinna sér óheiðarlega, með svikum og prettum inn eignir?). Það er, ásamt skapgerð, og frelsi stór þáttur í skilning og skilgreiningu á einni manneskju, þótt auðvita mætti telja til fleiri atriði. Ég tel þetta þó vera veigamikil atriði.

En allavega. Það sem skortir helst, er að ekki er skilgreind hvernig eignir verða eignir, eða hvernig menn öðlast þær. Það væri efni í stóra ritgerð. Náttúrurétturinn, sem sagt, tekur til þess að menn hafi rétt til að verja þessar eigur sínar. Hafi þær verið teknar með ólögmætum hætti (brotið á öðrum), þá kann sá að reyna ná þeim aftur, sem vörn. Það er aðalpunkturinn í málinu, og afhverju eignarrétturinn ætti að vera skilgreindur undri náttururéttinum, það er að menn hafi rétt til að verja eignir sínar.

Locke jú, tekur aðeins til hvernig menn eignast eigur, en það var nú ekki það sem ég var að ræða akkúrat. En það er rétt hjá þér, að mig minnir, að Locke talaði um að blanda saman vinnu sinni og það tilheyri engum fyrir, þá gæti maður eignað sér land.(einhvern tíman í fyrndinni hefur þetta líklega átt við). En látum þá vera að skilgreina bara eignir, það sem er t.d. keypt fyrir sjálfaflafé. Getum við ekki verið sammála um að ekki eigi að taka þessar eigur af mönnum? Getum við verið sammála um að menn hafi rétt til að verja það að þær séu ekki teknar af mönnum? Er það þá ekki skilgreining á náttúrurétti að hver maður fái að verja eigur sínar, og eða bindast mönnum bandalagi að verja þær í sameiningu?

Saga heimsins er auðvita flókinn, og margt verið skert í réttindum manna. Mikið óréttlæti og þar fram eftir götum. En hér er verið að reyna skilgreina samfélagið (ríkið), á grundvelli þess að hver maður sé frjáls frá náttúrunnar hendi, ekki satt? Hvert er þá hlutverkið, annað en að vernda náttúruréttindin? Því um leið og það vasast í öðru, kýs samfélagið að brjóta þau frumgildi sem byggðu það, og eru því ekki lengur verndara náttúruréttarins(og eignarréttarins..ef þú vilt ekki hafa hann með), heldur valdníðsla á náttúrulegum rétti manna. Ég fullyrði að öll stjórnvöld í heiminum brjóti á þessum rétti, en vil trúa því að við eigum alltaf von í betri og réttlátari heim.

Skemmtilegt að rifja upp hvað Hume hafði að segja um list (að því gefnu að einhver geti skilgreint stripp sem listform). Listdómar væru huglægir, og lýsa tilfinningalegri afstöðu einstaklings, en lýsa ekki raunverulegum eiginleika hluta. Stripp væri þá kannski bannað af smekksatriði fárra, án þess þó að lýsa raunveruleika hlutanna.
Hume vildi nú líka meina að allar tilfinningarværu réttar, en aðeins ein skoðun gæti verið rétt. Ég er nú kannski ekki alveg sammála honum, en náttúrurétturinn kemst nálægt því fyrir mér.

Varðandi loforðin hjá Hume, þá er auðvita engin náttúruleg skipan sem segir að menn verði að standa við loforð. Aftur á móti, hljótum við að brjóta á öðrum einstaklingum með því að að svíkja loforð (gerða samninga). Því tekur náttúrurétturinn til, og réttin til að verjast slíku.

Ég er sammála þér að náttúrurétturinn sé réttindi sem maður hefur sem maður. Eignarrétturinn, þ.e.a.s. að fá að eiga það sem þú hefur aflað þér tel ég eitt af frumréttindum manna, að það sem þú leggur vinnu í, tíma og líf þitt, skal ekki vera tekið af þér. Eru til einfaldari réttindi, en þau?

Samkomulag um að hefta skoðanir, tekur aðeins til þess að brjóta ekki á öðrum (ærumeiðingar), aftur á móti, getur þú gert það enga að síður, en þá hefur sá sem þú hefur beint meiðandi málflutning til, rétt til að verja sig, fá ummælin dæmd ógild, og þig til sektar, þú þarft sem sagt að geta staðið við fullyrðingar þínar um aðra menn. Enn og aftur, rétturinn til að verja sig.

Fyrir mér snýst þetta ekki um hæfileikan til að hugsa, eða eiga, heldur réttinn til þessara beggja hluta.

Verð að láta þetta nægja.
kv.
Kundera