Sæll,

Ef Framsókn setur aðild að ESB á oddinn í næstu kosningum er flokkurinn svo að segja dauður á ég von á, svona svipað og Samfylkingin er á góðri leið með að verða. Ég held að það sé óhætt að fullyrða að almenningur á Íslandi er á móti aðild að ESB þó 60% vilji hefja aðildarviðræður til að fá þessi mál á hreint, hvað við fáum og hverju við töpum.

Kv.

Hjörtu

Sæll china.

Fjárhagslega betra fyrir núverandi kvótakerfi eins og það er án þess að annmarkar þess hafi verið leiðréttir, sem aftur myndi þýða það að það skilaði ekki meiru í ESB heldur en það gerir nú til handa þjóðinni í heild.

Niðurfelling tolla á markaði í Evrópu myndi skila sér beint í vasa eigenda útgerðanna, örfárra fyrirtækja er hafa meginhluta úthlutaðra aflaheimililda yfir að ráða, sem án ef munu hér eftir sem hingað til finna leiðir til þess að komast hjá verulegum skattgreiðslum.

kveðja.
gmaria.

Myndu niðufelling tolla í evrópu skila sér einungist til risaútgerðarinnar…Kjaftæði,,hvað með litlu fyrirtækinn þetta myndi ýta mjög undir alla fiskvinnslu í landinnu ekki einungis á þorsk og ýsu eins og núna. T.d ef við tökum bara salt fiskinn en smá fyrirtækinn vinna mest að þeim, en ef við færum í Esb þá myndu tollar á Portúgal falla niður en Portúgalir kaupa bróður partinn af öllum salt-fisk… En það sem þið noti efni annara netmiðla á hræðslu áróðri ykkar skal ég líka gera það líka:

Hvers vegna sameiginleg sjávarútvegsstefna?

Stjórnun fiskveiða er eldfimt umræðuefni meðal allra sem eiga afkomu sína undir fiskveiðum, vinnslu og sölu sjávarafurða alls staðar í heiminum. Ein af ástæðunum er sú að stjórnun fiskveiða þar sem reynt er að tryggja hagkvæma nýtingu fiskistofna felur í sér úthlutun verðmæta eða aðgangs að verðmætum. Ennfremur er endalaust hægt að deila um aðferðafræði við mat á ástandi fiskistofna og við ákvarðanir um mismunandi verndaraðgerðir. Fiskveiðar reyna á hæfni og einstaklingsframtak sjómanna sem þurfa að takast á við duttlunga náttúrunnar til að tryggja sér lífsviðurværi. Sjómönnum hefur alltaf verið illa við reglur sem takmarka tækifæri þeirra til að stunda veiðar eftir eigin höfði. Allir hljóta samt að viðurkenna þá grundvallarstaðreynd að reglur eru óhjákvæmilegar til að tryggja sem besta nýtingu fiskistofna og sem besta afkomu sjávarútvegsins. Óheft, stjórnlaus veiði bitnar á öllum til lengri tíma litið, þó einhverjir kunni að hagnast til skemmri tíma. Sú skoðun heyrist oft að hægt sé að leysa öll vandamál sjávarútvegs með miðstýringu; ítarlegum reglum og hertu eftirliti. Þegar nánar er að gáð sést að þetta er misskilningur. Það er ekki hægt að reka skynsamlega sjávarútvegsstefnu nema með samvinnu á öllum stjórnstigum og með virkri þátttöku sjómanna, fiskverkafólks, útvegsmanna og samtaka allra hagsmunaaðila. Ákvarðanir og aðgerðir þurfa að eiga sér stað á viðeigandi stjórnstigum, sumt þarf að ákveða á samstarfsvettvangi margra ríkja, annað í einstökum ríkjum eða svæðum.

Frjáls markaður með sjávarafurðir, sem er við lýði í ESB, er skynsöm efnahagsleg ráðstöfun en á sama tíma kallar hann á sameiginlegar reglur til að tryggja sanngjarna samkeppni og neytendavernd og sameiginlegar aðgerðir til að leysa efnahagsleg vandamál sem koma upp í sjávarútvegi á mismunandi svæðum innan Evrópusambandsins.

Sameiginleg sjávarútvegsstefna Evrópusambandsins tekur tillit til þessara þátta. Hún byggir á þeim grundvallarstaðreyndum að fiskistofnar virða ekki mörk efnahagslögsögu og að ákvarðanir um veiðar, vinnslu og aðbúnað sjávarútvegs í einu ríki Evrópusambandsins hafa áhrif á aðbúnað sjávarútvegs í öðrum aðildarríkjum. Höfuðmarkmið hennar er að tryggja skynsamlega nýtingu fiskistofna til lengri tíma, hámarks hagnað af sjávarútvegi, öruggt framboð á góðum sjávarafurðum fyrir neytendur í aðildarríkjum ESB, sómasamlega afkomu sjómanna og annarra sem starfa við sjávarútveg og að vernda lífríki sjávar og stranda. Sameiginlegar aðgerðir allra aðildarlandanna eru vænlegri til árangurs en aðgerðir hvers ríkis fyrir sig og sameinuð hafa aðildarríki ESB hafa betri stöðu í samningaviðræðum við önnur ríki.

Sjávarútvegsstefnan byggir á samstarfi aðildarríkjanna, samtaka hagsmunaaðila og sjómanna sjálfra. Æðsta ákvörðunarvald er á samstarfsvettvangi sjávarútvegsráðherra aðildarríkja ESB í ráðherraráði Evrópusambandsins en flestar ákvarðanir eru teknar í einstaka aðildarríkjum eftir því sem við á. Fullyrðingar um víðtæka miðstýringu sjávarútvegs í ESB frá „skrifræðisvaldinu í Brussel“ eru því á miskilningi byggðar.

Nú stendur yfir endurskoðun sjávarútvegsstefnu ESB. Í framhaldi af samráði við sjómenn og aðra hagsmunaðila hefur framkvæmdastjórn ESB gefið út svokallaða grænbók þar sem farið er yfir erfiðleika í greininni og settar fram hugmyndir um úrbætur. Undir lok ársins, eftir ítarlegar umræður um efni grænbókarinnar, mun framkvæmdastjórnin leggja fyrir ráðherraráðið og Evrópuþingið formlegar tillögur að lagabreytingum. Stefnt er að því að nýjar reglur öðlist gildi undir loka ársins 2002, eftir samþykki ráðherraráðsins og þingsins.

Sjávarútvegur í ESB í efnahagslegu samhengi

Evrópusambandið er stærsti markaður fyrir sjávarafurðir í heiminum og þriðja stærsta fiskveiðiveldi heims á eftir Japan og Kína. Ríki ESB veiða um 8% af heildarafla í heiminum og fiskeldi er í mikilli sókn í Evrópusambandinu.

Það er getur verið athyglisvert að skoða efnahagslegt mikilvægi sjávarútvegs í samanburði við aðrar atvinnugreinar í ESB, sérstaklega fyrir Íslendinga sem fá rúmlega 60% af útflutningstekjum sínum frá sjávarafurðum. Umfang sjávarútvegs í landsframleiðslu í ríkjum ESB er innan við 1% af heildinni. Sjómenn í ESB eru um 220.000 talsins en það er áætlað að alls eigi allt að 1.5 milljónir manna í ríkjum ESB afkomu sína undir sjávarútvegi með einum eða öðrum hætti. Til samanburðar má nefna að heildarvinnuafl í ESB telur um 250 milljónir einstaklinga. Í heild má því segja að sjávarútvegur hafi heldur lítil áhrif á efnahag Evrópusambandsins.

>Mikilvægi sjávarútvegs í ESB er þó mun meira en hráar efnahagstölur gefa til kynna. Ástæðurnar fyrir því eru margar en sú helsta er að sjávarútvegur skiptir gríðarlega miklu máli á einstökum svæðum innan ESB, rétt eins og á Íslandi. Afkoma fólks á þessum svæðum snertir alla innan ESB. Ennfremur getur mikilvægi þess að tryggja stöðugt framboð af heilsusamlegum sjávarafurðum alls staðar í ESB ekki verið ofmetið.

Rétt um 1% af heildarfjárlögum ESB fara til rekstur sjávarútvegsstefnunnar. Heildarfjárlög ESB nema um 1.1% af þjóðarframleiðslu aðildarríkjanna, þannig að sameiginlegu sjávarútvegsstefnunni eru ætluð um 0.011% af þjóðarframleiðslu ríkjanna.

Mestum hlutta þeirrar fjárhæðar fer til að styrkja sérstök uppbyggingar- og nýsköpunarverkefni á þeim svæðum sem eiga undir högg að sækja efnahagslega vegna samdráttar í fiskveiðum og vinnslu og nokkur hluti fer til afskriftar og endurnýjunar á fiskiflotanum. Hluta fjársins er varið í tengslum við samninga sem ESB gerir við ríki utan sambandsins, hluti fer í að kosta rannsóknir og eftirlit með veiðum og hluta er varið til svokallaðra sérstakra markaðsaðgerða

Saga og þróun sameiginlegu sjávarútvegsstefnunnar

Meginatriðiði sjávarútvegsstefna ESB komu fram árið 1983 en hún hefur verið og er í sífelldri mótun og endurskoðun. Evrópusambandið er í stöðugri þróun og sjávarútvegsstefnan hefur verið aðlöguð að breyttum aðstæðum, t.a.m. vegna aðildar nýrra ríkja að sambandinu og breytinga í öðrum málaflokkum.

Árið 1962 tók ESB að ryðja úr vegi höftum á viðskipti með sjávarafurðir á milli ríkjanna. Tollar voru afnumdir, skipum var frjálst að landa afla í því ríki sem þeim hentaði hverju sinni og tekinn var upp sameiginlegur ytri tollur. Þessar breytingar kröfðust aðlögunar sjávarútvegsfyrirtækja í aðildarríkjunum, þegar fyrirtæki í sem áður nutu verulega verndartolla þurftu skyndilega að horfast í augu við aukna samkeppni. Ennfremur varð mönnum fljótt ljóst að frjáls markaður með sjávarafurðir innan ESB gæti ekki þrifist án reglna um samkeppni, takmörkun styrkja og neytendavernd. Sú staðreynd að staða og aðbúnaður sjávarútvegs var mjög mismunandi í aðildarríkjunum og sú skoðun að skynsamlegasta leiðin til að stjórna sókn væri með sameiginlegum aðgerðum og reglum leiddi til þess að framkvæmdastjórn ESB lagði fram tillögur fyrir sameiginlega sjávarútvegsstefnu árið 1968. Meðal þess sem framkvæmdastjórnin lagði til var aðgangur að fiskimiðum óháð þjóðerni. Hugsunin á bak við regluna er sú að óheimilt sé að hindra frjálsa samkeppni og frjálsan fluttning framleiðslutækja á grundvelli þjóðernis, sber 7. grein Rómarsáttmálans. Reglan tók ekki gildi fyrr en árið 1983 og þá með vissum takmörkunum, en allt frá upphafi hafa verið gerðar undantekningar frá henni, sérstaklega til að koma til móts við svæði sem eru mjög háð sjávarútvegi. Tillögur framkvæmdastjórnarinnar voru samþykktar stuttu áður en aðildarviðræður hófust við Bretland, Danmörku, Írland og Noreg árið 1970.

Bretland, Danmörk og Írland ákvaðu að ganga til liðs við ESB og innganga þeirra auk stækkunar efnhagslögsögu strandríkja, þar sem Íslendingar höfðu forystu, ýtti undir þróun sjávarútvegsstefnunar. Aðildarríki ESB voru sammála um að þau gætu best gætt hagsmuna sinna í samningum og samskiptum við önnur ríki með sameiginlegum aðgerðum og settu ábyrgð á samningum við þriðju ríki í hendur framkvæmdastjórnar sambandsins. Þau voru samstíga um að stækka efnhagslögsögu sína í 200 sjómílur 1977.

Árið 1983 markaði tímamót fyrir sjávarútveg í ESB. Þá varð samkomulag um sameiginlegar aðgerðir til að vernda fiskistofna og fá fram hámarks nýtingu með kvótakerfi og tæknilegum verndaraðgerðum. Samkomulag um hlutdeild hvers ríkis í heildarkvóta byggir fyrst og fremst á veiðireynslu og því hversu mikilvægur sjávarútvegur er á mismunandi svæðum. Hvert ríki fyrir sig úthlutar sínum kvóta. Á sama tíma voru settar fram fyrstu sameiginlegu áætlanirnar til að takast á við vandamál í atvinnugreininni, t.a.m. vegna óhagkvæms og úrelts tækjakosts.

Fjöldi sjómanna í Evrópusambandinu tvöfaldaðist og veiðigeta jókst um 75% þegar Portúgal og Spánn gerðust aðilar að ESB árið 1986. Verkefnið að taka á móti nýjum aðildarríkjum með mikla hagsmuni í sjávarútvegi tókst vel.

Við sameiningu Þýskalands þurfti ESB að takast á við það verkefni að aðlaga sjávarútveg sem var illa skipulagður, bjó við úreltan tækjakost og lélegt eftirlit að sjávarútvegsstefnunni.

Á síðustu árum hefur verið lögð mikil áhersla á að ná jafnvægi í fiskistofnum, eftir áralanga ofveiði. Eftirlit með veiðum hefur verið aukið og samstarf hefur verið styrkt á öllum stigum frá framkvæmdastjórninni í Brussel til ráðuneyta í höfuðborgum aðilarríkjanna, sveitastjórna, hagsmunasamtaka, útgerða og sjómanna. Evrópusambandið hefur lagt fram áætlanir um minni, hagkvæmari og öruggari fiskiflota og stutt þær áætlanir með styrkjum og öðrum aðgerðum. Enn er þó nokkuð langt land í að markmiðið um hámarks efnhagslega nýtingu fiskistofna náist.

Lagagrunnur sjávarútvegsstefnunnar

Lagagrunnur sjávarútvegsstefnunar er í Rómarsáttmálanum, 38. gr. og 39. gr.

Í 38. gr. er tekið fram að sameiginlegi markaðurinn skuli ná yfir landbúnaðarafurðir og að sjávarafurðir falli undir skilgreiningu á landbúnaðarafurðum. Þetta þýðir að verslun með sjávarafurðir skuli vera frjáls innan ESB og að aðildarríkin skuli hafa sameiginlegan ytri toll á innfluttar sjávarafurðir.

Markmiðum landbúnaðarstefnunar er lýst í 39. gr. og sú lýsing nær einnig yfir sjávarútvegsstefnuna. Samkvæmt greininni eru meginmarkmiðin að tryggja skynsama nýtingu auðlindarinnar, að tryggja mannsæmandi kjör fyrir þá sem starfa við sjávarútveg, að tryggja markað fyrir sjávarafurðir og viðunandi framboð sjávarafurða á sanngjörnu verði.

Í Masstrichtsáttmálanum, frá 1992, er lagagrunnur sjávarútvegsstefnunar styrktur með 3. gr. (e), þar sem segir að aðildarríki samningsins skuli hafa sameiginlega stefnu í sjávarútvegi.

Reglan um frjáls aðgangur, óháð þjóðerni

Reglan um að ekki megi mismuna borgurum í Evrópusambandinu vegna þjóðernis er eitt af grundvallaratriðum í samstarfi aðildarríkja ESB. Allir ríkisborgarar ESB hafa jafnan rétt til að búa, starfa og mennta sig alls staðar innan Evrópusambandsins og njóta sömu réttinda. Þessi regla er þó ekki algild þegar kemur að sjávarútvegsstefnunni, þar sem mikil áhersla er lögð á að gæta hagsmuna svæða sem eiga mikið undir sjósókn.

Undanþágur hafa verið gerðar frá reglunni allt frá upphafi. Á miðum sem ná 12 sjómílur út frá svæðum þar sem fiskveiðar og vinnsla er mikilvæg atvinnugrein mega engar utanaðkomandi útgerðir fiska nema þær hafi víðtæka veiðireynslu á svæðinu. Þessi regla hefur verið í gildi frá 1983 og mun falla úr gildi árið 2002, nema ráðherraráðið ákveði að framlengja hana að fengnum meðmælum frá framkvæmdastjórninni.

Aðgangur er að fiskimiðum óháð þjóðerni er ekki óheftur utan 12 sjómílna því margskonar undanþágur hafa verið gerðar til samræmis við veiðreynslu, til að vernda svæðisbundna stofna og hrygningarsvæði og til að koma til móts við sérstakar aðstæður sjávarútvegs á vissum svæðum. Ennfremur stetur kvótakverfi ESB töluverðar hömlur á relguna um jafnan aðgang.

Framkvæmdastjórnin setur ýmiskonar reglur til að vernda fiskistofna, s.s. um möskvastærð, banndaga á ákveðnum svæðum o.s.frv. Öllum aðildarríkjum er frjálst að setja strangari reglur innan sinnar lögsögu til að koma í veg fyrir ofveiði, en þær reglur verða að gilda fyrir alla óháð þjóðerni. Til að mynda geta þau greint á milli skipa á hlutlægum grundvelli, t.d. með löggjöf sem varðar stærð skipa og gerð veiðarfæra sem nota má til að veiða á tilteknum svæðum.

Aðildarríki Evrópusambandsins úthluta sjálf sínum kvóta eftir eigin reglum. Svokallað „kvótahopp“ er þegar fyrirtæki kaupa útgerðir eða skip í öðru Evrópusambandsríki til að fá hlutdeild í kvóta þess ríkis. Í Evrópusambandinu er réttur einstaklinga og fyrirtækja til að fjárfesta sterkur. Einstaklingum er ekki bannað að fjárfesta í sjávarútvegsfyrirtækjum á grundvelli þjóðernis síns og fyrirtækjum er frjálst að afla sér fjármagns með sölu hlutabréfa. Hins vegar er hægt að gera kröfu til þess að sjávarútvegsfyrirtæki hafa raunveruleg og sterk tengsl við efnhag þess aðildarríkis sem það fær kvóta frá og koma vinna þannig gegn því að kvóti og störf færist frá svæðum sem reiða sig á fiskveiðar.

Vernd fiskistofna og eftirlit með veiðum

Fiskistofnar eru takmörkuð auðlind og því er nauðsynlegt að takmarka aðgang til að koma í veg fyrir ofveiði og ná fram hagkvæmum veiðum. Fiskistofnanar innan lögsögu ESB eru verndaðir með hámarksaflakvótakerfi og tæknilegum ráðstöfunum s.s. reglum um veiðarfæri, sóknartakmörkunum og tímabundnum lokunum veiðisvæða.

Í lok hvers árs setur ráðherraráð sjávarútvegsráðherra aðildarríkja ESB hámarksaflakvóta fyrir mikilvægustu fiskistofna og reglur um veiðarnar eftir að hafa tekið tillit til meðmæla framkvæmdastjórnarinnar.

Gögn frá aðildarríkjum ESB, Alþjóðahafrannsóknarráðinu (ICFES) og öðrum samtökum, á borð við Norðvestur Atlangshafsfiskveiðistofnunina (NAFO), liggja til grundvallar við kvótaákvarðanir. Sérstök Vísinda- og tækninefnd fyrir sjávarútveg (STECF) sem í eru vísindamenn frá aðildarríkjunum, fara yfir fyrirliggjandi gögn og senda meðmæli til framkvæmdastjórnarinnar. Framkvæmdastjórnin gerir síðan tillögur til ráðherraráðs sjávarútvegsráðherra aðildarríkjanna en þeir bera endanlega ábyrgð á ákvörðunum um heildaraflakvóta.

Þegar heildaraflakvóti hefur verið ákveðinn er honum skipt á milli aðildaríkjanna. Skiptingin grundvallast á „hlutfallslegum stöðugleika“ og hefur verið nánast óbreytt frá því hún var fyrst ákveðin árið 1983, fyrir utan aðlögunar vegna fjölgunar aðildarríkja.

Hvert ríki fyrir sig úthlutar sínum kvóta eftir samkvæmt eigin kerfi og getur skipts á kvóta við önnur aðildarríki ef svo býður við. Það eru engar samræmdar reglur um kvótaúthlutun og aðildarríkin geta notað það skipulag sem þau telja að skili bestum árangri í fiskveiðistjórnun.

Hlutfallslegur stöðugleiki byggir aðallega á þremur grundvallaratriðum: Veiðireynslu, sérstöku tilliti til landssvæða sem eru mjög háð fiskveiðum og tilliti til taps á veiðimöguleikum vegna útfærslu fiskveiðlögsögu annarra ríkja.

Veiðireynsla miðast við hefbundna eða venjubundna veiði viðkomandi ríkja úr tilteknum stofnum á tímabilinu 1973 til 1978. Sérstakt tillit er tekið til svæða sem eru mjög háð sjávarútvegi, svo sem Írlands, eyjarinnar Mön og norðaustur-strandar Englands svo dæmi séu tekin. Við útfærslu lögsögu í 200 mílur misstu þau ríki ESB sem stunduðu miklar úthafsveiðar, svo sem Bretar og Þjóðverjar, veiðimöguleika. Tekið var tillit til þess við skiptingu heildaraflakvóta 1983. Mikilvægast af þessum þremur atriðum er tillit til svæða sem eru sérstaklega háð sjávarútvegi.

Framkvæmdastjórnin getur sett fram reglur um möskvastærð, tímabundnar lokanir svæða o.s.frv. til að koma í veg veiðar á smáfiski og til að minnka brottkast afla. Tillögur framkvæmdastjórnarinnar í þessa veru koma fram eftir ábendingar frá aðildarríkjunum og/eða frá Vísinda- og tækninefndinni fyrir sjávarútveg (STECF). Breytingar á reglugerð um tæknilegar aðgerðir til að vernda fiskistofna þarf samþykki ráðs sjávarútvegsráðherra aðildarríkjanna, sem ráðfæra sig við Evrópuþingið áður en þeir taka ákvörðun.

Um þessar mundir leggur framkvæmdastjórnin og ráðið ríka áherslu á tæknilegar takmarkanir á veiðum til að fá sem besta nýtingu á fiskistofnum og aðgerðir til að draga úr brottkasti á afla.

Aðildarríki ESB bera sjálf ábyrgð á eftirliti með veiðum. Framkvæmdastjórnin hefur fáa eftirlitsmenn á sínum snærum en þeirra hlutverk er fyrst og fremst að fylgjast með eftirliti aðildarríkjanna og gera athugasemdir ef því er ábótavant. Undanfarin ár hefur eftirlit verið aukið t.a.m. með ítarlegra skráningarkerfi. Sameiginleg afladagbók og samræmd skipaskrá er haldin innan Evrópusambandsins og skip hafa tilkynningaskyldu í lögsögu annarra aðildarríkja. Framkvæmdastjórnin hefur lagt fram tillögur um frekari aðgerðir til að koma í veg fyrir brot á reglum, t.d. hefur verið komið á eftirlitskerfi um gervihnött til að geta fylgst með ferðum skipa sem eru 24 metrar eða lengri.

Styrkir til uppbyggingar og nýsköpunar

Veiðigeta fiskveiðiflota ríkja Evrópusambandsins er mun meiri en veiðimöguleikar og víða er notast við óhagkvæm, úrelt skip. Ennfremur er útbóta víða þörf í vinnslu og markaðssetningu á sjávarafurðum. Til að bregðast við þessum staðreyndum og til að aðstoða svæði sem eru sérstaklega háð sjávarútvegi hefur ESB veitt styrki til uppbyggingar og nýsköpunar í sjávarútvegi og vinnslu.

Fiskeldi er mjög vaxandi atvinnugrein innan Evrópusambandsins eins og víða annars staðar í heiminum. Nokkur hluti styrkja ESB í sjávarútvegi hefur verið varið til þróunar í greininni, sérstaklega til að fjölga tegundum sem ræktaðar eru.

Sérstakt verkefni, PESCA, var sett á fót árið 1994 til að aðstoða sjávarþorp og bæi sem eru mjög háð sjávarútvegi til að auka fjölbreytni í störfum tengdum sjávarútvegi og til að takast á við félagsleg og efnahagsleg vandamál sem fylgja hagræðingu í greininni.

Eitt af meginmarkmiðum ESB er að tryggja sanngjarna samkeppni. Aðgerðir stjórnvalda aðildarríkja ESB til aðstoðar sjávarútvegi eru aðeins réttlætanlegar ef þær eru í samræmi við markmið sameiginlegu sjávarútvegsstefnunnar og ef þær vinna ekki gegn markmiðum ESB um sanngjarna samkeppni. Framkvæmdastjórn ESB fær allar áætlanir um styrkveitingar einstakra aðildarríkja til umsagnar og heimilar ekki styrkveitingar ef þær eru líklegar til að skerða samkeppnisaðstöðu fyrirtækja í öðrum aðildarríkjum ESB og eru í andstöðu við samkeppnisreglur sameiginlega markaðarins.

Markaðsskipulag/sérstakar markaðsaðgerðir

Eitt af lögbundnum markmiðum sjávarútvegsstefnunar er að tryggja gott framboð af sjávarafurðum á sanngjörnu verði á mörkuðum Evrópusambandsins og að tryggja starfsfólki í sjávarútvegi viðunandi lífsviðurværi.

Stærsti markaður fyrir sjávarafurðir í heiminum er í Evrópusambandinu. Sá afli sem fæst á miðum ESB nægir ekki til að anna eftispurn í aðildarríkjunum þannig að innflutningur er verulegur og hefur aukist ár frá ári. Ríki ESB hafa sameiginlega tolla á sjávarafurðum en þeir eru óverulegir bæði vegna GATT/WTO samninganna og vegna ýmiskonar sérsamninga sem tryggja t.d. þeim ríkjum sem standa að Lomé IV samningnum og samningnum um Evrópska efnahagssvæðið (EES) greiðari aðgang að mörkuðum Evrópusambandsins.

Ef framleiðendur sjávarafurða í aðildarríkjunum geta ekki selt vörur sínar á mörkuðum ESB á ákveðnu lágmarksverði getur ESB gripið til aðgerða í samráði og samstarfi við samtök framleiðenda. ESB getur t.a.m. veitt styrki til geymslu/frystingar afla, keypt afurðir með það að í huga að setja þær aftur á markað þegar markaðsaðstæður eru hagstæðari o.s.frv. Þessar aðgerðir eru hugsaðar til að tryggja starfsfólki í sjávarútvegi viðunandi lífsviðurværi. Í raun hefur ESB ekki þurft að verja miklu fé í sérstakar markaðsaðgerðir af þessu tagi þar sem eftirspurn eftir sjávarafurðum er mikil á mörkuðum ESB.

Umhverfismál

Evrópusambandið hefur sérstaka umhverfisstefnu og áætlanir þar sem áhersla er lögð á verndun hafsins. Auk þess var samþykkt í Maastricht sáttmálanum að taka skuli tillit til umhverfisverndar við allar ákvarðanir og framkvæmdir hvort sem er iðnaði, sjávarútvegi eða öðrum málaflokkum (Maastricht sáttmálinn, grein 130r).

Þetta þýðir að aðgerðir til að draga úr neikvæðum umhverfisáhrifum fiskveiða og fiskeldis eru hluti af sameiginlegu sjávarútvegsstefnunni og athuga þarf sérstaklega hugsanleg umhverfisáhrif við alla ákvarðanatöku.

ESB og alþjóðasamningar

Aðildarríki ESB eru samstíga í sjávarútvegsmálum á alþjóðvettvangi, meðal annars til að vera í betri aðstöðu til að kynna hagsmuni og skoðanir sínar. Framkvæmdastjórnin kemur fram fyrir hönd allra aðildarríkjanna í alþjóðlegum stofnunum og hefur umsjón með öllum alþjóðlegum samningum sem varða sjávarútveg. Samingar sem framkvæmdastjórnin gerir, t.a.m. um aðgang skipa frá aðildarríkjunum að fiskimiðum annarra ríkja, fara fyrir ráðið til samþykktar en ráðið hefur samráð við Evrópuþingið áður en það tekur ákvörðun.

Í flestum tilvikum tekur Evrópusambandið yfir samninga sem ríki hafa gert fyrir inngöngu í ESB. Framkvæmdastjórnin stendur ekki í vegi fyrir einstaka útgerðum sem vilja gera sjálfstæða samninga við aðila í ríkjum utan ESB, enda eru þeir samningar á ábyrgð viðkomandi aðila.

Til þessa hefur framkvæmdastjórnin, með heimild ráðherraráðsins, gert hartnær 30 samninga við ríki í Evrópu, Afríku, Suður- og Norður-Ameríku. Flestir þessara samninga fela í sér aukna veiðimöguleika fyrir ríki ESB og stór hluti heildarafla Evrópusambandsríkja er veiddur í lögsögu þessara ríkja. Útgjöld vegna samninga við ríki utan ESB hafa einnig aukist verulega á síðustu árum og nema um þriðjungi útgjalda vegna sjávarútvegsstefnunnar.

Samningar Evrópusambandsins við ríki sem standa utan ESB geta verið með ýmsu móti. Í sumum tilfellum veitir Evrópusambandið fjárhagslega umbun fyrir aðgang að lögsögu. Flestir samningar af þessari gerð eru tengdir svokölluðum Lomé áætlunum en í þeim felast hagstæðir viðskiptaskilmálar fyrir og aðstoð við ríki í Afríku, Karabískahafinu og Kyrrahafinu. Evrópusambandið hefur einnig gert samninga um gagnkvæmar veiðiheimildir, t.d. við Noreg, Færeyjar og Ísland, samninga um aðgang að fiskimiðum gegn betri markaðsaðgangi, samninga um aðgang að fiskistofnum sem eru vannýttir og einnig hafa verið gerðir samningar sem fela í sér fjárhagslega umbun og betri markaðsaðgang, t.d. við Grænland.

Evrópusambandið leggur áherslu á að gera samninga þar sem aukin veiðiréttur ESB ríkja helst í hendur við samstarf á milli útgerða í aðildarríkjum sambandsins og hagsmunaaðila í sjávarútvegi í þeim ríkjum sem samið er við. Í slíkum samningum getur ESB meðal annars veitt sérfræðiaðstoð, betri aðgang að mörkuðum ESB og aðstoð við að fjármagna rannsóknar- og þróunarverkefni í skiptum fyrir veiðiheimildir.

Þegar sjávarútvegurinn er búinn þá er helsta málið eftir sem að lokum myndi ekki einungis spara verkamanninum verulegar fjárhæðir og ríkinu á endanum líka en það er niðurfelling tolla á landbúnaðarvörur ef gengið væri inn í Esb kæmist grænmetis-mafían upp með þetta fáránlega verð á grænmeti. kjöt myndi lækka verulega o.s.frv,,, eftir þetta myndu óhagstæður landbúnaður leggjast niður sem er stór baggi á ríkinu.

Svo sú fullyrðing að samfylkinginn og framsókn séu smáir flokkar eingöngu vegna þess að Þeir hafa einir flokk þorað/viljað tala um evrópumál?

Ég veit´nú ekki betur en að báðir þessir flokkar hafi verið jafn´smáir áður en þeir lögðu fram þessa skoðun sína á Esb, þetta var slöpp fullyrðing, og heldurðu að ísland einna þjóða í evrópu hafi ekki áhuga á Esb nema að því sem nemur 20-25%. þetta er fjarstæða,málið er bara að engin umræða hefur fengist á íslandi um esb, og er svolítið skrítið hverjir eru fegnir til að tala um þessi mál, Björn Bjarnason var fenginn og einhver gamall kommi með síðun fullveldi.is eða eitthvað álíka og fengu þeir miklu lengri tíma en nokkurn tíma össur að tala um málið.

BJÖRN SEM BORGARSTJÓRA

Kv;vigni

Eftirfarandi er samsett úr beinum tilvitnunum í vefritið Fullveldi.is sem ritstýrt er af Ragnari Arnalds, fyrrv. alþingismanni, fjármálaráðherra og forseta sameinaðs Alþingis:

“Evran - Evra í stað krónu?

Sjálfsagt þykir mörgum það ávinningur að við aðild að ESB gætu Íslendingar tekið upp nýju myntina, evruna. Sameiginleg mynt verður vinsæl meðal almennings sem sleppur við að afla sér gjaldeyris á ferð um aðildarríkin og nokkur sparnaður næst hjá fyrirtækjunum. Ókostirnir sem fygja því að afsala sér eigin mynt eru hins vegar verulegir þótt minna sé um þá rætt.
Í sjálfstæðu ríki er gengisskráning eigin myntar ásamt ákvörðun vaxta og skatta helstu úrræðin til að berjast gegn neikvæðum afleiðingum hagsveiflna sem hafa þá sífelldu áráttu að keyra hagkerfi þjóðanna út af sporinu, ýmist með háskalegri ofþenslu eða alvarlegum samdrætti og atvinnuleysi. Ríki sem búa við hliðstæðar aðstæður og hafa samsvarandi efnahagskerfi geta tekið upp sameiginlega mynt og beitt þessum stjórntækjum sameiginlega með góðum árangri. Efnahagskerfið á Íslandi er hins vegar verulega ólíkt efnahagslífi aðildarríkja ESB. Hagsveiflur hér eru oft brattari en annars staðar og í engum takti við hagsveiflur í ESB vegna þess að hér er það t.d. útflutningsverð á sjávarafurðum sem mjög ræður ferð hagsveiflunnar en það á ekki við ESB. Það yrði Íslendingum afar óhagstætt ef gengisþróun myntar sem hér væri notuð tæki ekki lengur mið af íslenskum aðstæðum heldur kringumstæðum í löndum þar sem ástand mála er allt annars eðlis. Sama á við um beitingu skatta og vaxta sem nú er farið að miðstýra í ESB.

Viðskiptasamningar - Tryggir ekki aðild að ESB aukin viðskipti?

ESB er tollabandalag sem afnemur tolla í innbyrðis viðskiptum en setur upp tollmúra gagnvart þeim sem utan við standa. Fríverslunarsamningar einstakra aðildarríkja við ríki utan ESB falla því niður við aðild. Við Íslendingar höfum gert mjög hagstæða fríverslunarsamninga við ýmis ríki utan ESB, t.d. við Færeyjar, Tyrkland, Ísrael og ýmis ríki Mið- og Austur-Evrópu. Við fengjum því víða á okkur innflutningstolla ef við gengjum í ESB. Sívaxandi sókn okkar inn á markaði utan ESB gæti verið í hættu og eins gætum við hæglega orðið fórnarlömb viðskiptastríða sem ESB er alltaf öðru hvoru að lenda í við önnur markaðssvæði. Sama gildir um fiskveiðisamninga. Samningsumboðið myndi við aðild flytjast til stofnana ESB. Samningar Íslendinga við Grænland, Færeyjar og Noreg um síld og loðnu myndu til dæmis falla niður. Hvort ESB gerir síðan nýja samninga við þessi ríki fyrir okkar hönd og hvernig þeir samningar yrðu er önnur saga. Hagsmunir ESB eru allt aðrir en okkar en við hefðum ekki lengur heimild til að semja sjálfir um slík mál. Forræðið flyst til ESB. Samningsréttur glatast.

Hagvöxtur - Hvað um hagvöxtinn og atvinnuleysið?

Vegnar stórum ríkjum betur í hagvaxtarkapphlaupinu en litlum ríkjum? Síður en svo! Hagvöxtur árin 1971 - 2000 á Íslandi og í Noregi sem bæði stóðu utan ESB var miklu hraðari en í Frakklandi, Bretlandi, Þýskalandi, Spáni eða Ítalíu og hraðari en að meðaltali í ESB-ríkjum, OECD-ríkjum eða Bandaríkjunum. Atvinnuleysi á árinu 2000 var margfalt meira að meðaltali í ESB en á Íslandi og í Noregi. Sjá stólparitin sem fylgja þessari grein. Heimild: OECD Economic Outlook og Hagfræðisvið Seðlabanka Íslands.”

Kv.

Hjörtur J.