Hvers vegna er þjónustan svona mikið betri í Danmörku, Svíþjóð eða Noregi? og er hún svona mikið betri? Vissulega eru biðlistar styttri en hjá okkur. Einnig eru útgjöld Danmerkur til heilbrigðismála meiri. Ef þetta eru keppieflin, þá vissulega er gott að búa í þessum löndum og njóta heilbrigðisþjónustunnar þar.

Við leggjum mikið í heilbrigðisþjónustu og hafa útgjöld þar aukist gríðarlega undanfarin ár. Samt virðist þjónustan ekki hafa batnað neitt sérstaklega. Þá er eitthvað að.

Hvað er til ráða gæti maður spurt sig? Einhverjir myndu segja að við ættum að auka útgjöld til heilbrigðismála, en þá kemur svarið að við(ríkið) eigum ekki peninga til þess, sem mikið er til í, sérstaklega miðað við auknar skattalækkanir. Eigum við þá að hækka skatta til að standa straum af nauðsynlegum heilbrigðiskostnaði svo að íslandi flokkist ekki lengur undir “drasl” í heilbrigðismálum? Það er ein lausn, en þá er hætt við að fólk yrði óánægt samt sem áður, þar sem verið er að taka peninga frá fólki svo að aðrir og þeir sjálfir geti notið betri heilbrigðisþjónustu.

Ef við lítum til Bandaríkjanna, sem þú nefndir að væri gott kerfi og virkaði vel. Því er hagað töluvert öðruvísi þar en á íslandi og öðrum norðurlöndum. Þar er það meira í einkaeigu, en ekki undir verndarvæng ríkisins, nema að hluta til. Þar greiðir fólk sjálft fyrir sína þjónustu gegnum tryggingar(mis góðar) og eigið fé en hefur samt lágmarksþjónustu sem það getur nýtt sér ef það er mjög fátækt eða uppfyllir önnur skilyrði, eins og eldri borgarar eða eitthvað slíkt. Þetta kerfi virðist virka með afburðum vel, en það hafa samt ekki allir sömu þjónustuna, þar sem fólk greiðir mismikið fyrir hana.

Í Belgíu er svipað kerfi og í Bandaríkjunum, nema þar er töluvert meira framboð af læknum því þar er ekki jafn takmarkað magn af læknaleyfum. Vegna mikils framboð eru færri sjúklingar per lækni og veldur það lægra verði á heilbrigðisþjónustu. Fólk kaupir tryggingar og er því þannig í stakk búið, ef eitthvað kemur uppá og greiðir jafnframt fyrir þjónustuna, sem er ódýrari en í Bandaríkjunum. Í Belgíu geturðu hringt í lækni og fengið hann nánast hvenær sem er heim til þín, dag sem nótt, en þú greiðir auðvitað fyrir það. Aftur kemur á móti að fátækir fá ekki jafn góða þjónustu og þeir efnameiru. Er það ósanngjarnt? Væri það samt ekki líka ósanngjarnt að þeir efnameiru fengju ekki aukna þjónustu, jafnvel þótt þeir myndu bjóðast til að greiða fyrir það? Það er mitt álit að belgíska kerfið er með þeim sterkustu í dag.
Eigum við þá e.t.v. að breyta þessu hérlendis, yfir í eitthvað þessu líkt, eða eins og það er í danmörku? Hafa ber í huga að danmörk hefur verið með hæstu tekjuskattsprósentu vestrænna ríkja.
Vel má vera að við séum í rugli hérna í heilbrigðismálum, en það er þá líklegra vegna þess að við erum ekki með nógu gott skipulag á þessu heilbrigðiskerfi. Mér finnst við mega breyta til. (Hægt er að lesa nýlega úttekt hagfræðistofnunnar á heilbrigðismálum hérlendis)

Þú nefnir leikskóla og grunnskóla í dæmið. Væri ekki gott ef við fengjum að greiða aðeins meira fyrir leikskólavistina, ef okkur væri tryggt pláss fyrir börnin okkar á leikskólum? (Reyndar lofaði R-listinn að eyða öllum biðlistum eftir leikskólum fyrir aldamótin, en hið öfuga gerst) Einkareknir leikskólar hafa gengið mjög vel og vona ég að það fari vaxandi. Væri ekki líka gott, ef við myndum greiða eitthvað fyrir skólagöngu barna okkar, þar sem kennarar færu ekki í verkfall vegna lélegra launa. Þar væru kennarar hæfir, fengju góð laun og væru sáttir. Líklegt væri að sá mannauður sem börnunum yrði skapaður myndi aukast í slíkum skólum. Ísaksskóli er dæmi um skóla sem fer ákveðinn milliveg. Nemendur þar eru eins og allir aðrir nemendur í öðrum skólum, en svo kemur í ljós að þegar þeir útskrifast 8 ára gömul og koma í 4. bekk í grunnskóla, þá eru þau búin að reikna stærðfræðibókina fyrir 9 ára börnin, eru yfirleitt betri í lestri og hafa samt lært að syngja fleiri lög, heldur en hinir krakkarnir sem voru í skólanum. Hvernig má það vera? Varla var of mikið á börnin lagt í Ísaksskóla? Ég held að þessi skóli sé á allan hátt betri heldur en almennir grunnskólar hér á höfuðborgarsvæðinu (Hafa ber í huga að ísaksskóli hefst við 5 ára aldur, en námsefnið á því ári er ekki eins og grunnskólanám, heldur frekar eins og leikskóli, þannig að tæplega er hægt að segja að ástæðan sé sú að börn voru send einu ári fyrr í skólann).

Maður spyr sig margra spurninga ef maður hugsar um þessi mál og er mjög mikilvægt að ræða þetta stöku sinnum, því vil ég hrósa þér fyrir að hafa tekið af skarið. Þetta fékk mig amk til að hugsa. Ég held samt að ekkert eitt rétt svar sé til, þótt að einstök dæmi úr einstökum löndum sýni fram á eitthvað afgerandi. Ég vona samt að þetta samfélag hérna breytist og batni enn frekar og ég býst við því frekar en hið öfuga.