Ég. En hvað það er skrítið að segja það og hugsa um þetta, ‘’hver er ég?’’. Hafið þið einhvern tíman lent í því? Hafið þið lent í því að vera sífellt að hugsa um hver þú sért og hvað þú sért að gera á jörðinni? Afhverju líf varð yfirhöfuð til? Nei nú er ég komin út fyrir efnið. Málið er að ég hef lent í því að vera sífellt að hugsa um þetta, en ekki bara hver ég sé heldur afhverju ég sé ég, hvers vegna lifi ég og hvers vegna fæ ég ekki bara að deyja. Hvers vegna ég fæ ekki frið.
Hafið þið einhvern tíman óskað ykkur svo heitt að það þér líður eins og það brenni eldur inn í þér og nærist á örvæntingu og ótta? Hafið þið einhvern tíman óskað ykkur að þið gætuð bara spólað til baka og gerta allt upp á nýtt? Hafið þið einhvern tíman viljað bara hverfa af yfirborði jarðar útaf einhverju sem þið segið? Allir hafa lent í því, ég þori að staðfesta það. Hins vegar geta ekki allir sagt að þeir hafi í rauninni fengið þá ósk uppfyllta…



Þetta byrjaði allt á köldum mánudags morgni í nóvember. Ja, það var alla vega þá sem það versnaði til muna. Það flugu litlar snjóflygsur fyrir utan gluggann, og svo mikið að þeim að maður gat varla séð lengra en 3 metra fram fyrir sig. Glugginn hafði verið opinn yfir nóttina svo gardínurnar mínar voru rennblautar og flugu í takt við vindinn sem hvein á gluggann. Ég neyddist til að standa upp úr hlýja rúminu mínu og loka glugganum. Ég pírði augun þegar ég mætti skínandi birtunni sem snjórinn gaf frá sér. Það var alveg hætt að sjást í allann gróður og birkitréin út í garði sem voru röðuð snyrtilega í beinni röð fyrir aftan stóra blómabeðið, sem ég vissi að væri þarna þrátt fyrir snjóinn.
Glugginn neitaði að lokast þannig ég þurfti að beita öllum mínum aumu vöðvum þar til hann loks lokaðist. En um leið og hann small í rann ég til á bleytunni á parketinu og datt aftur fyrir mig. Ég fann sársaukabylgju fara frá rófubeininu og upp bakið á mér. Ég gaf frá mér hátt vein og kipptist til. Því miður var þetta bara byrjunin á ömurlegasta degi lífs míns.
Ég leit á stafrænu klukkuna mína sem gaf frá sér rautt skin. Klukkan var bara 6. Klukkutími þar til ég hefði þurft að vakna. En fyrst ég var vakin með svona áhrifaríkri aðferð fann ég ekki fyrir þreytu lengur en þó gældi pirringurinn aðeins við hugsanir mínar. Ég fór fram í krumpuðum náttfötunum, sem voru þó aðeins blaut eftir að hafa runnið í bleytunni. Mér leið illa og ákvað að gera það eina sem hressti mig þegar mér leið svona. Sturta.
Heitt vatnið rann eftir líkama mínum og skolaði í burtu allar óþægilegar tilfinningar, stress fyrir prófið í dag og áhyggjur yfir mömmu minni sem var á spítala. Vöðvarnir spenntust upp þegar ég byrjaði að hugsa um það. Stressið helltist aftur yfir mig og áhyggjur af mömmu minni urðu yfirþyrmandi. Ég hneig niður í sturtunni og fann tár leka niður kinnar mínar og blandast heitu sturtu vatninu.
Allt síðan mamma mín hafði greinst með MS fyrir rúmlega þrem árum hafði fjölskyldulífið breyst að eilífu. Litla systir mín, sem er þrem árum yngri en ég, varð fyrir áfalli og grét og grét linnulaust eftir greininguna. Ég veit ekki afhverju en ég grét aldrei. Það var í staðin eins og ég væri algjörlega þurr í augunum. Ég ar kannski þannig því ég er vön að bæla tilfinningar mínar niðri en þessi tilfinning… hún breyddist um mig og gerði mér ófært um að tala eða segja nokkuð, gera nokkuð. Áfallið var skelilegt. Og ég gat varla talað í einn sólahring eftir á.
Þetta byrjaði með því að henni var farið að svima og þurfti að setjast niður þegar hún var í vinnunni á leikskólanum. Okkur fannst þetta svosem ekkert skrítið vegna þess að krakkarnir á leikskólanum voru algjörir villingar og þeir leikskólakennarar sem voru þar gátu varla ráðið við þá.
Hún var byrjuð að fá dofa í handleggina og gat ekki lyft þungum hlutum, og fann ekki einu sinni fyrir því ef hún meiddi sig. Eitt sinn kom hún heim með opið sár á hægri fótleggnum. Hún hafði verið að ganga heim, tekið styttri leiðna og þurft að klifra yfir grindverk sem var úr járni, því hliðið var of riðgað til að geta opnað það með léttu. Þá hafði hún líklegast rekist í einn af þessum oddhvössu endum á grindverkinu. Það eina sem hún sagði þegar hún kom heim var: Ég fann ekki neitt fyrir þessu og siðan leið yfir hana af blóðmissi. Þá þurftum við að fara með hana upp á spítala og láta sauma sárið. Hún harðneitaði að láta skoða sig frekar, henni líkar ekki við sjúkrahús.
Einkennin komu hratt upp og brátt fékk hún sjóntaugabólgu og gat ekki séð í einhverjar vikur. Þá loksins féllst hún á það að láta ransaka sig. Segulómmynd var tekin og þá kom í ljós sjúkdómurinn. Ég gleymi aldrei óttanum í augum mömmu þegar læknirinn sagði henni það. Jafnvel þótt hún gæti ekki séð neitt þá lýsti óttinn upp andlit hennar frá augunum og heit tárin byrjuðu að leka niður kinnar hennar og í kjölfari komu kjökur og ekkar.
Þann dag hafði allt breyst, að eilífu. Mamma var látin í vissa lyfjameðferð þó það þýddi ekkert að reyna að eyða sjúkdómnum, þessu var ekki hægt að bjarga og við yrðum að sætta okkur við það að hún væri hægt og rólega að deyja. Ástand hennar var alvarlegt og þetta gerðist mjög fljótt. Einkenni hennar komu á stuttu millibili og okkur var ljóst að hún yrði dáin innan 4 ára. Það eina sem læknarnir gátu sagt var að hún ætti að nýta tíman eins vel og hún gæti því það væri ekki víst að hún fengi meira en 3 eða 4 ár til að ljúka því sem hún ætlaði að gera áður en hún myndi deyja.
Það eru þrjú ár síðan og ekki líður sá dagur að ég hugsi ekki um þann dag er hún myndi yfirgefa mig og systur mína. Þetta hefur verið erfitt, það þurfti endalaus að fara með hana í alls konar eftirlit og athuganir. Þegar hún var hætt að geta labbað almennilega fékk hún hækjur og fljótlega á eftir fékk hún hjólastól.
Það sem ég myndi ekki gera fyrir að sjá hana standa aftur með glaðlegt bros á vör en það höfðum við ekki séð síðan hún var greind með MS.
Nýlega fékk hún heiftarlegt kast og þurfti að fara upp á spítala og vera þar þar til hún yrði nógu hraust til að fara heim. Við héldum fyrst að tíminn væri kominn, að þetta væri hennar síðasta stund í þessum heimi en við vorum heppin og hún lifði af þótt að hún svæfi mest allann tíman og þann tíma sem hún var vakandi var hún of dösuð vegna verkjalyfa að hún gat lítið talað.
Ég dæsti og nuddaði augun en skrúfaði svo fyrir sturtuna og tók handklæðið og byrjaði að þurrka mér. Ég reyndi að koma þessum minningum út úr huganum en það bara gekk engan veginn. Þær voru komnar í huga minn og myndu hræða mig í allann dag þar til á morgun þegar ég vaknaði ef ég væri heppin. Þannig var það alltaf, og svona byrjaði dagurinn minn yfirleitt. Það var orðið þreytandi.
Ég gerði mig tilbúna fyrir skólann, smurði nesti, setti bækurnar ofan i tösku og burstaði tennurnar og þegar ég var búin að öllu kom pabbi fram. Þá var kominn tími til að vekja litlu systur mína, Jóhönnu.
Þegar ég opnaði hurðina var allt svart og ég hélt í fyrstu að hún hefði breytt svörtu tjaldi yfir hurðina en smám saman vöndust augu mín myrkrinu og ég sá mynda fyrir hrúgu á rúminu út í endanum á herberginu sem ég vissi að væri hún Hanna. Ég kveikti ljósin og sagði sallaróleg;
,,Góðan daginn.’’
,,Hvern fjandann ertu að gera?! Drullaðu þér út!’’ sagði Hann öskureið og gróf andlitið ofan í koddann til að verjast björtu ljósinu. ,,Heyrðirðu ekki hvað ég sagði?! Slökktu ljósin og komdu þér út!’’
Svona svör fékk ég alltaf þegar ég vakti hana, við vorum lík að því leiti að við svöruðum heldur dónalega þegar við erum vaktar. Ég glotti aðeins og lokaði hurðinni án þess að slökkva ljósin. Á endanum þyrfti hún að standa upp og slökkva en þá gæti hún ekki sofnað aftur því hún hafði staðið upp. Skrítið, en þannig virkaði þetta hjá henni.
Fyrsti tíminn var íslenska og mig kveið fyrir honum. Í rauninni hlakkaði mig alls ekki til að fara í skólann og ég var að spá í að skrópa en ég vissi ekki hvar ég átti að vera, ekki gat ég verið heima þar sem pabbi var og ekki gat ég farið til vinar því ég átti engan. Veðrið var líka ömurlegt svo ekki var hægt að vera úti. Þannig ég neyddist til að drattast inn í íslensku tíma og velja sæti sem var aftast. Eins og vanalega settist enginn hjá mér.
Þetta byrjaði eins og alltaf á mánudagsmorgnum, það tók kennarann 15 mínútur að fá þögn og siðan 5 mínútna ræða um hvað við séum óþæg og allt það bull. Ég kunni ræðuna utan af þannig ég tók bara upp litlu, gulu stílabókina mína og fletti upp á blaðsíðu sem var ekki þakin í kroti og teikningum. Svona stytti ég mér stundir í skólanum þar sem ég var alltaf komin langt á undan hinum og nennti ekki að fara lengra en þetta.
Þegar kennarinn var að skrifa einhverja reglu um sagnfyllingar og andlög upp á töfluna sneru tvær stelpurnar sér við í sætunum og glottu kvikindislega þegar þær hentu krumpuðu, línustrikuðu blaði á mig. Ég hvessti augum á þær og fann fyrir ógeðistilfinningu yfir hve þykkt lag þær voru með af meiki á sér. Maskaraklessur á augnhárunum og skærbleikur augnskuggi ásamt nokkru glimmeri. Dimmrautt gloss og gervineglur sem voru svo langar að þær hefðu alveg eins getað verið klær. Lítlir og þröngir toppar sem huldu ekki neitt og níðþröngar gallabuxur. Hárið á þeim var rennislétt og aflitað og klínt góðum skammti af geli til að halda því þannig, ásamt því að það virtist glerhart.
Þetta voru Ylfa og Tanja, þær voru mestu hnakkamellur sem ég þekkti. Sumar hnakkamellur eru svosem ágætar en þær eru án efa þær verstu. Ef maður lýtur á heildarmyndina voru þær að vísu ‘’heitar’’ á strákamæli en allt sem maður sá var bara gervi, bara feik.
Tanja og Ylfa voru eins næstum eins og tvíburar, þær voru alltaf eins málaðar, alltaf í nærri sömu fötum og hárið alltaf jafn aflitað og slétt.
Þær sneru sér við þegar kennarinn sagði þeim að hætta þessum saumaklúbb. Ég hnussaði, tók krumpað blaðið upp og fletti því í sundur. Á því var óvönduð en engu að síður kvikindisleg teikning. Þetta var teiknað með óla prik köllum og örvar bentu á hver var hver. Það voru nokkrir kallar í kringum einn kallinn sem átt greinilega að vera að öskra. Svo þegar ég skoðaði betur þá sá ég að það stóð hnífur úr honum. Það tengist lítil talblaðra við kallinn og í henni stóð klesstum stöfum:
Ég er ljót! Ég á þetta skilið og ég veit það!
Þessi kall var merktur mér með litlum klesstum stöfum: Magdalena.
Ég hefði getað sýnt kennaranum þetta og þannig reynt að koma stelpunum í klípu en það myndi bara gera verra. Ég reyndi alltaf að hundsa þær en þær þjörmuðu að mér þannig stundum gat ég sprungið og kem þá með voðalega asnalegt comeback sem meikar ekki sense og þær nottla annaðhvort springa úr hlátri eða halda bara áfram að rífast með þessu ógeðslega sjálfum glaða glotti.
Ég hélt að þessi dagur yrði eins og allir aðrir en það var það ekki. Hann yrði sá versti af þeim verstu og ég hafði enga hugmynd um það á meðan ég sat þarna í sætinu og horfði út um gluggan, algjörlega óvör að allir voru að horfa á mig.
,,Magda, síminn þinn er að hringja.’’ Sagði kennarinn hikandi. Ég var dregin út úr veröldinni sem ég kom mér alltaf inn í ef mér leið ekki vel, eins og einhver króki væri krækt í mig og dregið. Ég hrakk aðeins við og tók loks eftir klingjandi hringinunni sem rómaði um skólastofuna. Ég flýtti mér að grafa símann uppúr töskunni og ætlaði að fara að ýta á rauða takkann ef frýs þegar ég sé númerið sem kom á skjáinn.
,,Ég verð að svara.’’ Sagði ég lágt en kennarinn heyrði þó. Hann gaf mér þögult samþykki og ég flýtti mér út úr stofunni áður en ég ýtti á græna takkann.
,,Halló?’’ spurði ég áhyggjufull.
,,Elskan, þetta er pabbi, ég er að hringja úr símanum á sjúkrahúsinu.’’ Sagði pabbi í einni hrönu og áhyggjan í róm hans var vel áberandi.
,,Er allt í lagi?’’ spurði ég strax og hann lauk setningunni.
,,Það er mamma þín, hún versnaði til muna rétt áðan og þarf líklegast að fara í aðgerð.’’
Ég fann skelfinguna fara um mig og tárin fara að myndast í augum mínum. Sölt tár láku hratt eftir kinnunum og hendin sem hélt á símanum titraði.
,,Magda, ertu þarna? Kemstu hingað núna? Ég hringi í skólann og læt vita.’’
,,Jájá,’’ flýtti ég mér að segja. ,,Ég redda mér þangað, ég flýti mér eins og ég get.’’
Og svo kvaddi ég hann um leið og ég heyrði skólabjölluna hringja. Það voru komnar frímínútur. Ég flýtti mér að skápunum og opnaði skápinn minn til að taka úlpuna mína út og flýtti mér svo aftur inn ganginn að forstofunni þar sem skórnir mínir voru geymdir. Ég flýtti mér svo mikið að ég tróð mér bara í skóna og hljóp út. En akkúrat þegar ég ætlaði að beygja fyrir hornið sá ég Ylfu og Tanju koma fyrir hornið með sitt vanafasta gengi, blandað strákum og stelpum úr 9 og 10 bekk. Ég snarstansaði.
,,Látið mig í friði.’’ Sagði ég titrandi röddu og reyndi að komast hjá þeim en þær ýttu henni aftur.
,,Var litla barnið að gráta?’’ Sagði Ylfa með uppgerðar vorkunn í rómnum. ,,Voru vondu stelpurnar leiðilegar við þig?’’
,,Ég sagði ykkur að láta mig í friði!’’ sagði ég og reyndi einu sinni en að komast hjá þeim en ekkert gekk, þau voru búin að mynd eins konar hálfhring sem blokkaði stiginn.
,,Ég sé enga ástæðu fyrir að láta þig í friði.’’ Sagði Tanja illkvitnislega og sparkaði fast í sköflunginn á mér. Ég kveinkaði mér aðeins.
,,Gerið það, sleppið þessu. Mamma er veik og ég verð að komast til hennar!’’ sagði ég örvætningarfull.
,,Ó, er mamma þín veik, við vissum það ekki.’’ Sagði ein stelpan úr hópnum og glotti sjálfum glöð. Rakel.
,,Færið ykkur!’’ og ég reyndi að brjóta mér leið í gegnum hópinn en tveir strákar úr tíunda bekk tóku í sitthvorn handlegginn á mér og héldu mér fastri.
,,Ég held að mamma þín sé ekki veik,’’ sagði Tanja og ég leit reiðilega á hana. ,,Ég held að hún sé að gera sér þetta upp útaf þér. Hún vill losna við þig!’’
Ég barðist um og reyndi að komast í burtu því ég titraði af reiði og örvæntingu og ég vissi að það sem hún myndi segja myndi særa mig mikið.
,,Þau eru örugglega öll hlæjandi núna af heimsku þinni!’’
,,Helvítis tík! Slepptu mér núna!’’ sagði ég og reiðin ólgaði í mér.
,,Þegiðu!’’ sagði hún og gaf einum stráknum merki. Það næsta sem ég vissi var að hnefi flaug að mér og hitti mig beint í nefið. Sársaukinn var óþolanlegur og ég öskraði af sársauka.
,,Slep’u mé’!’’ Sagði ég nefmælt og barðist um en fékk þá annað högg af fullum krafti í magann. Og aftur nema núna í öxlina. Þau hömuðust á mér og ég fann blóðbragð upp í mér. Sársaukinn brenndi sig í gegnum líkama minn og sjónin var farin að dofna þegar bjallann hringdi loksins inn. Krakkarnir sem höfðu verið að kvetja ákaft hræktu á hana en hlupu síðan inn í tíma en skildu mig eftir í forinn, snöktandi og kveinandi af sársauka.
Ég hnipraði mig saman og reyndi að útiloka sársaukann og safna styrk til að standa upp. Ég stóð loksins upp eftir tíu mínútur og haltraði hægt að næstu strætóstoppistöð.
Strætóinn sem ég ætlaði að taka kom eftir fimm mínútur og ég gróf upp hundrað kall úr töskunni minni og lét í raufina.
Þegar ég gekk inná sjúkrahúsið horfðu allir á mig. Ég var áberandi skítug og storknað blóð var framan í mér eftir að hafa fengið blóðnasir. Ég var aum og marblettirnir voru orðnir gulir.
Pabbi og litla systir mín sátu á biðstofunni. Þau voru bæði með rauðbólgin augu og tárin láku ennþá niður kinnar systur minnar.
,,Hvar tafði þig?’’ spurði pabbi þegar hann sá mig. ,,Og hvað gerðist?’’ spurði hann þegar hann tók eftir útliti mínu.
,,Datt af girðingunni hjá skólanum.’’ Sagði ég og pabbi spurði ekki meir. Mamm hafði farið strax í aðgerð og var áætlað að aðgerðin tæki einn sólarhring eða svo. Við sátum þögul á biðstofunni og biðum og biðum þar til klukkan var að verða hálf eitt að kvöldi til. Litla systir mín lá á hliðinni, steinsofandi og það styttist í það ástand hjá mér. Pabbi, sem hafði setið í sætinu sínu og hafði grafið andlitið í stórgerða lófa tók eftir ástandi dætra sinna og bauðst til að skutla okkur heim.
,,Það gerist ekkert fyrr en líklega á morgun og ykkur veitir ekki af svefni.’’ Sagði hann þegar ég reyndi að mótmæla. Ég samþykkti með semingi og pabbi bar Hönnu, steinsofandi, út í bíl. Við keyrðum heim í myrkrinu og það ríkti þögn alla leiðina heim.
Ég hjálpaði pabba að koma Hönnu fyrir í rúminu sínu en kvaddi svo pabba og fór inn í herbergið mitt. Yfirþyrmandi þreyta kom yfir mig og ég lét mig falla ofan á rúmið og sofnaði nánast samstundis. Rétt áður en ég sofnaði fór sú hugsun í gegnum huga minn að ég myndi gera hvað sem er til að geta gert allt upp á nýtt, byrjað upp á nýtt….

…Hvað var þetta… Bara mjúk sæng, sem vafðist um mig. Ég var algjörlega slök í líkamanum og eymslin sem ég hafði fengið voru ekki lengur til staðar. Bara ég og kyrrðin í kringum mig. Nei bíddu, ég heyrði eitthvað. Það var eitthvað glamur fram í eldhúsi, eins og í diskum. Svo fann ég yndislega kaffi lykt sem ég var alltaf vön að vakna við. Ég reisti mig hægt upp og stóð svo upp af rúminu. Eitthvað var ekki rétt, þetta var eitthvað svo létt, alltof létt. En ég var of vönkuð til að spá í það.
Ég gekk í gegnum myrkvað herbergið og opnaði dyrnar hægt fram á gang. Bjart ljósið skein í augu mín svo ég pírði augum. Ég gekk eins og í leiðslu fram í eldhús. Allt í einu heyrði ég hlátur. Barnahlátur. Ég leit við og sá litínn bollulegann krakka í fanginu á… Á einhverjum sem líktist pabba mínum nema bara svona 10 árum yngri. Ég áttaði mig ekki á þessu og gekk aðeins lengra þá sá ég konu. Fallegustu konu sem ég hafði séð, standa yfir vaskinum í venjulegum gallabuxum og hvítum stuttermabol sem voru þó eins og nýjasta tíska á þessari konu.
Konan leit við og brosti geislandi brosi.
,,Góðan daginn litla rúsína!’’ Sagði hún og ljóst hárið bylgjaðist með hreyfingum hennar. Ljósblá augu hennar skinu af gleði þegar hún kraup niður til að komast í augnhæð við mig. Hvað þá?!
,,Er einhver orðin spennt yfir fyrsta skóladeginum sínum?’’ Spurði hún og renndi hendinni gegnum sítt, ljóst hár mitt. Sem náði niður að mitti?
,,Ha?’’ sagði ég og mér til furðu heyrði ég barnalega röddu koma úr munni mínum eins og úr smástelpu. ,,Um hvað ertu að tala?’’
,,Um hvað er ég að tala?’’ sagði hún og hló aðeins smitandi hlátri. ,,Nú auðvitað fyrsta skóladaginn þinn í fyrsta bekk!’’
Ég fékk áfall. Ég leit niður á hendur mínar og sá að þær voru litlar og grannar, dálítið fölar. Litlar tær gægðust undan bleika barbei náttkjólnum mínum og ég var algjörlega, gjörsamlega flatbrjósta.
Ég hljóp fram á bað og þurfti að klifra upp á klósettið og svo upp á vaskinn til að geta náð upp í spegilinn – eins og þegar ég var lítil – og sá örvæntingarfulla stelpu með skarpa andlitsdrætti og fölbleikar varir sem voru galopnar af undrun á augnablikinu. Blágræn augun skinu af ákefð og örvæntingu.
Hvað gerðist eiginlega?!