Ef þú trúir ekki að atburðir sögunnar móti framtíðina, heldur að hún sé eitthvað sem mun gerast hvort sem er þá er ljóst að stríð eða friður breytir engu í þinni söguskoðun. :)

Ég trúi hinsvegar að allir atburðir hafi orsakir og afleiðingar og að það megi beita sagnfræðinni til þess að rekja þróun heimsins sem við lifum í og að það hafi verið margir lykilatburðir þar sem heimurinn gat þróast á einn eða annan veg á gjörólíkan hátt. Dæmi um þetta er þegar sigur vannst á Márum í suður evrópu á fyrsta árþúsundi eftir krist… ef orrustan hefði tapast þá hefðu márar ráðið nær allri evrópu og líf okkar væri í dag allt öðruvísi en það er.

<br><br>______________________________
“If it ain´t War, it ain´t History!”
______________________________

Það að gera heiminn betri eða verri er samt sem áður í báðum tilvikum áhrif. Það var upprunalega spurningin, er það ekki?

Við getum jafnframt líklegast úkljáð það hvort að heimurinn hefði orðið öðruvísi ef ein eða fleiri orrustur hefðu ræst öðruvísi en raunin varð. Allar aðgerðir í fortíð okkar hafa afleiðingar og líklegast magnast þessar afleiðingar í tímans rás.

Ég ætla að tiltaka kannski ágætt dæmi sem hefur ekki verið nefnt hér. Ég er samt svolítið ryðgaður í þessum tímapunkti. Þegar Inkann dó þá tók Huascar við völdunum sem einn af 76 sonum hans. Athahualpa var annar sonur hans og fær hernaðarleiðtogi sem stýrði herjum hans til að sigra auðug gull héruð í Peru. Huascar kallaði Athahualpa til baka til að hylla hann og freista þess að tryggja yfirráð yfir herjum hans. Athahualpa féllst hinsvegar ekki á það og sendi t.d. sendimenn hans til baka með afskorin nef og eyru með kvennmannsföt. Eina líklega afleiðingin var náttúrulega stríð, Huascar smalaði her saman (hér var þegar farið að örla á banvænum sjúkdómum, þó í meira mæli seinna). Þeir bændur sem voru ekki veikir eða dauðir af sjúkdómum voru kallaðir til herskyldu. Í kjölfarið var ein stór orrusta þar sem mig minnir að áætlað sé að yfir hundrað þúsund indíánar hafi barist (um 170 þúsund ef ég man rétt).

Athahualpa beið í byrjun afhroð og lagði á flótta. Huascar var hinsvegar óreyndur hershöfðingi og ákvað að setja upp búðir á óvitsamlegum stað og fagna sigrinum. Athahualpa smalaði hernum sínum saman, kom reglu á hann og sneri aftur til orustu. Hann sá hvar grasið og jarðvegurinn var orðinn mjög þurr þar sem her Huascar var samankominn og kveikti í jarðveginum. Þetta var höfuðástæðan fyrir sigri Athahualpa. Athahualpa sneri síðan aftur til gullnu borgarinnar sigri hrósandi og varð Inkann. (Smá punktur: Þeir sem voru kallaðir Inkar voru langeyrungar en þeir voru yfirstétt í ríki Inka).

Fljótlega eftir að Athahualpa tók við veldi sínu bárust honum fréttir frá landamærum ríkjum hans af hvítum mönnum með mikið skegg sem komu inn í músterin og gátu tamið villt dýr eins og ekkert væri. Þeir höfðu framandi vopn og búnað og voru hylltir hvarvetna sem guðir. Þetta vakti auðvitað áhuga Athahualpa og hann ákvað að ríða til móts við þá í fríðu föruneyti.

Fundur var ákveðinn í litlu þorpi. Hvítu mennirnir voru spánverjar, 152 talsins undir forystu Pizaro sem hafði verið nokkuð útbrunninn spænskur herforingi, ólesinn og óskrifandi. Þeir ákváðu að handsama Athahualpa og setti því upp gildru í bænum. Athahualpa átti sér einskis ills von þegar hann gekk í gildruna. Prestur Pizaro gekk fyrstur fram að hesti Athahualpa, færði honum biblíuna og bað hann að játast guði. Athahualpa skildi líklegast ekki hvað var í gangi og kastaði frá sér biblíunni. Í þeirri mund létu Spánverjarnir til skara skríða og með fallbyssum og byssum tókst þeim að stökkva flestum lífvörðum Athahualpa á flótta og handsama Athahualpa. Herinn hans þorði ekki að ráðast á Spánverjana af ótta við að verða til dauða Athahualpa.

Ég man ekki alveg framhaldið af sögunni en mig minnir að Athahualpa hafi tekið kristna trú til þess að þóknast Spánverjunum. líklegast til að komast hjá því að vera hálshöggvinn og geta kannski ríkt í umboði þeirra. Þetta varð í stuttu máli endanlega til falls Inka veldisins. Konungsfjölskyldan var öll myrt af Spánverjunum og indíánum sem voru á þeirra bandi mikið til armæðu spænsku konungsfjölskyldunar sem leit á inka konungsfjöldskylduna sem fólk með blátt blóð eins og það sjálft.


Inka veldi var á þessum tímapunkti of veikburða til að standast árásir og kynngi Spánverjanna. Ástæðan var sjúkdómar sem höfðu drepið marga af ungum bændum sem héldu uppi matarforða ríkisins. Þegar þeir eftirlifandi voru svo kallaðir til herskyldu í borgarastyrjöldinni milli Huascar og Athahualpa dóu fleiri. Í kjölfarið brást uppskeran og tók að bæra á matarskorti. Pizaro var ekki bara snjall og hugvitssamur, hann var líka heppinn og þessi sigur ásamt sigri Cortez á Maja þjóðinni varð til þess að efla Spán sem forysturíki í Evrópu.

Ég ætla ekki að fara lengra í sögunni því þá enda ég kannski aldrei:)

En mér finnst þetta hljóta að sýna fram á mikilvægi orustna og stríðs varðandi gang sögunnar.

Það held ég altént:)

greatness.

Það er nú varasamt að kenna skiptingu evrópu í austur og vestur í dag vegna þessa klofnings. Ef mig brestur ekki minnið þá voru austgermanir upprunnir í suður skandinavíu, gotar, flæktust suður á boginn. Tvístruðust þar í allar áttir í austur og vestur (voru m.a. á spáni) og eru almennt talinn horfinn þjóðflokkur í dag.

Þjóðfluttningar eru miklu máttugri straumar en svo að einstaka stríðsáttök fái þar einhverju um ráðið. Hrundi ekki hin máttuga Róm vegna þjóðflutninga og er ekki öll Evrópa að breyta um svipmót vegna þessa sama. Öfgafullar þjóðernishreinsanir eða stríðsátök fá þar engu um breytt. Frekar en blár fær því flúið að umbreytast í grænan sé gulum skellt saman við og hrært vel í :)

M.