Gthth:
Í fyrstalagi er viðfangið hér dæmisaga, sem er einskonar vettvangur vangaveltna um hið stærra samhengi, vettvang lífs okkar kannski.
Þal er ég að tala um “eðli” stelpunar aðeins á þann hátt að það hentar dæmisögunni, en er ekki að segja litlar stelpur hafi eðli til að laðast að krúttilegum hlutum. Ég er aðeins að spila þessu fram hér á takmörkuðu, afmörkuðu, skákborði dæmisögunnar, sem tækis til vangaveltna.
Ég er aftur á móti að segja að réttlæti sé ekki raunverulegur hlutur, þe það er ekki til frá upphafi. Réttlæti er pólitík. Þú þekkir nú pólitík ;). Lítið vit í henni, en nóg af rangfærslum og tilfinningaofsa. En vangaveltur um réttlæti eru eflaust afleiðing tilvistar manna í hópum, frá upphafi þessháttar aðstæðna.
Ef réttlæti væri eðli stúlkunar, jafnvel okkar; er réttlætið hættuleg afurð tilfinninga okkar. Þar sem við höfum væntanlega ólíkar útgáfur af réttlæti, eins og fólk hefur ólíkt skapferli.
Ég væri ss MJÖG hræddur við mann með skapgerðareinkennið “réttlæti”, þar sem ég gæti ekki vitað hvað væri réttlæti í hans huga. Réttlætið myndi knýja hinn “réttláta” til aðgerða og íhlutunar í hinar ólíku atburðarrásir, á sínum eigin forsendum. Ímyndaðu þér Mike nokkurn Tyson, sem hinn “réttláta” mann!
Mín skoðun er sú að raunverulegt réttlæti sé röklegt, og sé kerfissmíð sem þjónar ákveðnu markmiði, markmiði td löggjafarvalds (eða bara hvers sem er). Framkvæmdarvald sér svo um að nauðbeygja okkur hin undir vilja hins sterkasta, þe samfélagsins. Við verðum svo að hafa okkar eingin prívat markmið, vega og meta staðsetningu okkar og leið okkar, að okkar persónulega marki. Inní þann reikning verðum við væntanlega að taka réttlæti samfélagsins, og ef framkvæmdarvaldið er veikt gætum við notfært okkur það. Þeas þá gætum við einfaldlega farið okkar fram í trássi við réttlæti samfélagsins. En venjulega taka fáir slíka áhættu, og ákveða að synda með straumnum, taka mið af réttlæti samfélagsins, og nota það jafnvel sem lyftistöng fyrir sín markmið. Raunar er að mínu mati stór kostur ef lög/samfélagsréttlæti gerir borgurum auðvelt að fylgja sér. Því miður virðast allt of fáir átta sig á þessu, sem hafa fingurna í lagagerð, það kemur íþm ekki skýrt fram.
Ég er einfaldlega að segja að réttlæti er tilbúningur, þó það sé mikilvægt.
Ég vil ekki fullyrða neitt enn, um eðli.
Ég vil líka benda á hve algengt er að skynseminni, sé beitt til að réttlæta það sem við höfum gert síður skynsamlegt.
Ég ætla ekki að stilla tilfinningum og skynsemi upp sem andstæðum pólum. Það má ekki skilja mig svo.
En það er hlægilegt eða kannski eilítið kaldhæðnislegt, hve skynsemin er oft teymd af tilfinningum. Þeas tilfinningarnar sitja í valdastólnum, en skynsemin er beitt til að réttlæta það sem tilfinningarnar hafa tekið ákvörðun um og jafnvel framkvæmt.
Þess vegna er skynsemin oft í hlutverki réttlætarans, kannski svipað eins og hinn allrabesti heimur í Birtingi, sprottið af gagnrýni á hugmyndir Leibnitz um hinn allrabesta heim, eða eitthvað í þá áttina.
Það eina sem er raunverulegt, ef maður er kominn út í kerfi hins ytra heims. Þeas þegar maður hefur viðurkennt tilvist hins ytra heims, þannig að ómerkt er að tala um að við getum ekki treyst raunveruleika hins ytra heims. Þeas þegar við erum að vinna með hinn yrti heim sem kerfi sem við gefum okkur að sé raunverulegt, og hafi ákveðna röklegabyggingu.
Hið eina sem er þá raunverulegt, er að hinn sterki mun ríkja yfir þeim veikari. NB styrkur felst ekki endilega í “vöðvastyrk”; hér kemur einnig inn í dæmið vitsmunalegur styrkur, og allt annað sem gæti komið að notum.
Raunveruleikinn er þá barátta, sigurvegarar og taparar. Ss raunveruleikinn er því stríð í víðasta skilningi. Vinir okkar bandamenn í baráttunni, kunningjar samstarfsmenn. Pólitík er í raun bara “tannlaust” stríð, í pilsfaldi hins sterka. Þe stríð án lögbrota (ofbeldi er þam útilokað). En okkur er þó mikilvægt að vaxa, og vöxtur er líka inní dæminu. Eins og vöxtur er mikilvægur í hverskyns baráttu. Við þurfum öruggt umhverfi til að vaxa, til að geta barist. Lífið er því stríð með vopnahléum. En það er mikilvægt að átta sig á hugtakið “stríð” í víðasta skilningi felur ekki endilega í sér bein átök. Stríð er líka friðartímar þegar afmarkaðir aðilar eru að vinna að því að bæta stöðusína, að vaxa. Það getur verið stríð þó að aldrei komi til beinna átaka, td Kaldastríðið. Það er raunar dæmi um það þegar afmarkaðir aðilar þora einfaldlega ekki að takast á með beinum hætti, en eru endalaust að manúvera sig í betri stöðu með mið af “andstæðingi” sínum.
En það er jafnvel svo að það er stríð þó að það sé ekki einu sinni “kalt” stríð. Vinir þrátta, við bröltum og berjumst við foreldra okkar, við systkini osfrv.
Lífverur og lífheimurinn er í stöðugri baráttu við að viðhalda reglu, þegar allt leitar í óreiðu. Líverur eru stöðugt að leitast við að bæta stöðu sína innbyrðis, til að auka líkur sína á afkomu.
Stríð virðist mér vera afleiðing vaxtar, þegar vöxturinn leiðir til þess að auðlindir duga ekki legnur til viðhalds reglu og viðkomu. Eina lausnin er hrun eða stríð. Þetta kann að hljóma einfaldað, en svona er þetta hvernig sem við reynum að snúa okkur útúr þessu.
Það er líka kaldhæðnislegt að friður er mestur innan samfélags, þegar samfélagið á í ytra stríði. Kannski er hægt að nefna samstarfsheildir fruma í fjölfruma lífverum, sem dæmi um þetta í náttúrunni, og mesti hugsanlegi friður í heimi stríðs og baráttu. Heildin á í stríði og neyðir þær til friðar innbyrðis.
Jæja þetta er orðið soldið langt; þannig að það sem ég er að segja er.
Réttlætið er tilbúningur manna.
Raunveruleikinn er sá að hið sterka ríkir yfir hinu veika, sem orsakar stöðuga spennu og baráttu.
Takk fyrir
VeryMuch