“Reyndar er þetta fyrirkomulag ekkert til að hrópa húrra fyrir… Eimskip á núna tæp 12% af heildarkvóta af því sem má veiða í íslenskri lögsögu!!!!!!
12% er hámark en þegar óskabarn þjóðarinnar er komið í topp… þá fer af stað umræða að hámarkið sé of lítið.. og hækka skuli mörkin!!!!”
Ég get ekki séð að það sé einn af ókostum kerfisins að einhverjir gaurar ætli að hækka hámarkið fyrir EImskip, það er spilling sem kemur kvótakerfinu sjálfums sér lítið við, er líðræði þá alveg ómögulegt því Árni Jónsen var spilltur í lýðræðiskerfi. Spurningin er að finna galla. Mér finnst t.d. 12% allt of mikið! en það er ekki ástæða til að leggja það niður, ég get reynt að bera það undir hjá fólki hvort það sé sammála mér og reynt að fá kerfinu breytt.

Landhelgisgæslan, er t.d. okkar sjávarlögga en hennar starf virðist beinast miklu meira að því að halda erlendum skipum út en að reyna að hafa eftirlit með íslenskum, kannski spurning um að reyna að efla hana svo hún geti haft betra eftirlit. Það er nefnilega ekki nóg að setja bara lög, það þarf að hafa eftirlit með þeim og fylgja þeim efti

Tilvitnun:

“Með því að ganga alla leið og koma auðlindum hafsins í eigu þeirra sem kunna best með þær að fara, útgerðarmanna, er verið að auka hagræðingu og gefa þeim sem meta það mest tækifæri til þess að kaupa eignar- og nýtingarrétt auðlindanna á frjálsum markaði.”

Þetta er að mínu mati ein sú alvitlausasta hugmynd sem ég hef nokkru sinni séð varðandi kvótamál okkar Íslendinga.Stórslys ef af yrði.

Ég hef starfað í sjávarútvegi í mörg ár og get fullyrt að á þeim bænum þarf nauðsynlega að hafa taumhald á þeim sem fiskinn veiða og kvótann hafa til afnota.

Það verður líklega seint hægt að hafa nægilegt eftirlit með því hvernig um fiskistofnana verður gengið. Þó kvótakerfið sé ágætt að mörgu leyti þá er það meingallað að sama skapi.

Hvort sem hömlur eru á fiskveiðum eður ei koma menn alltaf til með að reyna að hámarka aflaverðmæti skipa sinna. Það er í eðli fyrirtækjareksturs að gera það. Nú spyr einhver hvernig er hægt að færa sönnur á þessa fullyrðingu?

Dæmi: Öll skip eru þeim annmörkum háð að þau bera aðeins takmarkað magn afurða. Þau eru vissan tíma að fanga þann fisk sem þarf til að fylla lestar og jafnvel geymslur á landi. Fyrirtækin, þá um leið hluthafar þeirra, gera þá kröfu að fyrirtækið skili hámarks hagnaði á hverri stundu. Annars tapar einhver peningum. Hvað vit er í því að koma með afla að landi sem færir mönnum aðeins brot af því sem annars væri hægt?

Þetta kemur alltaf til með að leiða til þess að afla verði hent fyrir borð vegna þess að verðmæti hans nær ekki áætluðu marki. Hver ákveður þetta? Enginn annar en útgerðarmaðurinn sjálfur því hann stjórnar jú fyrirtækinu!

Hvernig fór fyrir Kanadamönnum þegar þeir stunduðu veiðar á svokölluðum Alaska ufsa? Þeir gengu svo að stofninum að ríkið þurfti að grípa inní og banna veiðarnar. Til að koma í veg fyrir svoleiðis nokk setti íslenska ríkið kvótakerfið á á sínum tíma og þótti nokkuð gott mál.

Það er lítið mál fyrir eigendur frystitogara að leika sér með tölur í þessu tilliti. T.d. geta þeir hækkað nýtingarstuðul sinn í vinnslunni um borð til að minnka magnið sem dregið er af kvóta þeirra.

Útskýring: Þegar fiskur er flakaður fer viss hluti hans aftur í hafið og visst magn í öskjur. Haus, roð og bein fara í hafið en flakið fer í öskjur. Þarna á milli er reiknaður nýtingarstuðull. Ef fiskur vegur 5kg og nýtingin er aðeins 35% þá er auðvelt að reikna að aðeins 1.75kg af honum fer í öskjur en restin í hafið. Hað gerist ef nýtingin hoppar uppí 40%? Þá fara 2kg af fiskinum í öskjur en 3kg í hafið.

Þegar svo á að ákveða hve mikið eigi að draga af kvóta skips miðað við afla frystitogara að lokinni veiðiferð eru þessar nýtingartölur notaðar og þá gildir að vera með sem hæsta nýtingu vegna þess að fiskur upp úr sjó er það sem miðað er við á endanum.

Síðan kvótakerfið var sett á hefur því verið breytt margsinnis og ekki alltaf á réttlátan hátt að margra mati.

T.d. var eitthvað til sem var kallað skipstjórakvóti og var kallaður því nafni vegna þess að kvótinn var tengdur við skipstjórana sem höfðu veiðireynsluna. Þá keyptu menn sér skip og réðu til sín þá skipstjóra sem höfðu sem mestan skipstjórakvóta. Það þóttu góð og stöndug fyrirtæki og skipstjórarnir voru álitnir miklir menn þangað til….

Með nokkrum pennastrikum var kvótalögunum breytt og skipstjórakvótinn afnuminn en kvótinn færður á skipin. Lagleg kjarabót það. Seinna var lögunum breytt á þann hátt að útgerðirnar gátu fært kvótann á milli skipa í nafni hagræðingar en þurftu aðeins að eiga eina litla trillu til að skrá kvótann einhversstaðar á skip.

Með því að afnema skipstjórakvótann á sínum tíma urðu nokkrar útgerðir vel stæðar þar á meðal Samherji á Akureyri. Samherjamenn eru klárir karlar og kunna á kerfið, greinilega góðir “business karlar”. Það er hvorki við þá né aðra útgerðarmenn að sakast, þeir eru einfaldlega að reyna að gera sem mestan pening úr sem minnstu eins og flest fyrirtæki reyna. Eða hvað?

Hvað með útgerðarmenn sem ákveða að selja skip sín? Þeim virðist vera sama hvort skipin seljist út úr bæjarfélögunum þar sem þeir byggðu upp útgerðir sínar eða innan þeirra.

JHG hefur margt merkilegt að segja og gott að sjá að einhver heyri og sjái annað en “vælið” í fólki út af kvótakerfinu.

Tilvitnun:

“Ég hef lengi verið á þeirri skoðun að kvótinn ætti að vera í eigu ríkisins. Ríkið gæti síðan leigt hann út til nokkurra ára í senn. Það er miklu sanngjarnara að ríkið fái leigutekjurnar en einhverjir einstaklingar.” Ég er algjörlega sammála.


“Þá gæti ríkið jafnvel eyrnamerkt ákveðinn (lítinn) hluta ákveðnum svæðum svo heilu byggðarlögin færu ekki á höfuðið.”

Þetta er mjög góð hugmynd en erfið í framkvæmd a.m.k. hefur þetta ekki ennþá verið gert. Að mínu mati yrði þetta ein besta aðgerðin til hjálpar landsbyggðinni.

Tilvitnun:

“Það má samt ekki taka kvótann af útgerðum með einu pennastriki, það er algjört lágmark að það gerist á 10 árum en 20 ár er betri aðlögunartími. Þá myndi ríkið eftir fyrsta árið eiga 5% (sem skilaði miklum tekjum), næsta ár 10% osfrv. en áfallið yrði ekki mikið fyrir útgerðina.”

Nú spyr ég, því ekki? Sama var gert með því að afnema skipstjórakvótann! En nú kveður við nýjan tón. Ef ríkið leysti til sín allan kvótann þá myndi fjármálakerfi okkar bíða stóran skaða. Hvers vegna? Einfaldlega vegna þess að útgerðirnar eru ekkert ef enginn er kvótinn. Út frá kvótaeign eru þau metin til fjár. Sáraeinfalt, mikill kvóti = mikil innkoma, enginn kvóti = engin innkoma.

Þær stærstu eru skráðar á verðbréfaþingi og þurfa eðlilega að sína fram á hagnað hverju sinni.


Með því að útgerðirnar þyrftu að leigja kvótann af ríkinu myndi hagnaður að sjálfsögðu minnka og hlutabréf falla. Svo er annað sem vert er að gefa gaum. Þrátt fyrir að ólöglegt sé þá virðist vera að útgerðum sé veitt lán gegn veði í kvótaeign þeirra. Hvað verður þá um skuldir útgerðanna ef veðið hverfur?

Mér sýnist að fólk sé aðallega reitt yfir því hvernig farið er með kvótann. Þá meina ég hvernig útgerðirnar fara með kvótann. Þær mega á löglegan hátt færa kvóta á milli skipa hvernig sem þeim hentar og þurfa ekki að greiða neitt gjald fyrir til ríkisins.

Við þetta ferli verður eitthvað til sem heitir kvótaleiga, það er þegar ein útgerð fær leigðan kvóta af annarri, s.s. kvótatilfærsla.

Í hagræðingarskyni er þetta gert vegna þess að útgerðirnar fá kvóta úthlutað úr heildar pottinum og fá þá úthlutað tegundum sem ekki henta öllum útgerðum.

Þá vaknar spurningin hver á kvótann? Eru það útgerðirnar eða ríkið?

Þegar útgerð sem á fleiri en eitt skip færir kvóta á milli skipa sinna geta þær farið fram á leigugjald sem yrði síðan reiknað inní heildaraflaverðmæti viðkomandi leigjanda þegar hann svo veiðir fiskinn. Þetta þýðir að afkoma þess skips sem um ræðir verður lakari og kjör starfsmanna skipsins verða lakari.

Eftir sem áður verður útgerðin feitari því peningarnir eru færðir úr einum vasa í hinn á sömu buxunum. Þetta er hægt að gera í hring á enn skemmtilegri hátt með því að eiga a.m.k. 2 útgerðir (2 skip) og láta hvort leigja af hinu.

Við svona viðskipti koma engar skattgreiðslur til ríkisins þrátt fyrir að verið sé að versla með kvóta. Þarna virðast hundruðir milljóna hafa farið framhjá skattkerfinu í gegnum árin en enginn þorað um að tala.

Ég held að þetta sé aðal málið.

Jæja, ég ætla að láta þetta nægja í bili.

Lifið heil,

Helico.