Síðustu árin hafa verið vinsælar mjög niðurskiptar (split) áætlanir sem ættaðar eru frá útúrsteruðum atvinnuvaxtarræktartröllum. Slík prógrömm byggjaá því að taka td axlir einn dag í viku, brjóstkassaeinn dag, fætur einn dag o.s.frv. Oft er æft upp í10 sinnum á viku.
Þegar lyfjareikningurinn er fleiri milljónir á mánuðigeta menn komist upp með að æfa hvern líkamshluta aðeins vikulega og þola að gera 20 sett í einu fyrirsömu vöðva. Fyrir meðalmenn virka slík prógrömm síður.
Ég tel skynsamlegast að æfa sjaldnar en hvern líkamshluta oftar. Nota lóð en ekki vélar og hæfilegamörg sett.
Það sem ég legg til hér er grunnþjálfun sem er byggðkringum kraftlyftingagreinarnar þrjár, hnébeygju,bekkpressu og réttstöðulyftu. Að auki æfingar fyrirefra bak (sem vantar) og lóðrétta pressu (fyrir axlir)Þetta gefur góðan grunn fyrir aðrar íþróttir eða vaxtarrækt.
Grunnur
Það eru 4 grunnhreyfingar sem þarf að þjálfa:
1 - Ýta með neðri líkama: hnébeygja best
2 - Toga með neðri líkama: réttstöðulyfta best
3 - Ýta með efri líkama: lóðrétt og lárétt (pressa)
4 - Toga með efri líkama: lóðrétt og lárétt (róa)
Einnig er æskilegt að æfa miðju líkamans, einkum fyrir byrjendur sem taka ekki verulegar þyngdir í hinum æfingunum:
5 - Magaæfingar: magakreppa td eða hnjályfta
6 - Mjóbaksæfingar: bakrétta td
Sumir vilja gera aukaæfingar fyrir ákveðna líkamsparta (tvíhöfða, kálfa og þess háttar dúllerí) líka. Þær skal þá gera á eftir aðalæfingunum og gera færri sett.
Æfingar með frjálsum lóðum eru miklu áhrifaríkari og betri fyrir líkamann en æfingar í tækjum. Þær taka á fleiri vöðvum í einu, þjálfa litla vöðva sem sjá um stöðugleika og þjálfa rétta líkamsbeitingu. Tækin gera ekkert af þessu. Tæki með trissum og talíum eru betri en tæki með vogarstöngum.
Fjöldi æfinga, setta og repsa
Gott er að lyfta 2-4 sinnum í viku og leyfa líkamanum að jafna sig í amk sólarhring á milli.
Gott er að gera 2-5 sett af aðalæfingunum (1-4) og 1-2 af aukaæfingum.
Til að þjálfa styrk notast fáar endurtekningar (reps) (1-6) og meiri þyngd. Til að auka stærð (og styrk) notast miðlungs mörg reps (5-12). Fleiri reps til að þjálfa vöðvaþol. Fyrir byrjendur er alla jafna best að nota 5-10 reps.
Æfingar
Flokkur 1 (ýta með neðri líkama, rass, læri framan og aftan)
Hnébeygja
Hnébeygja framan
Framstig
Fótpressa
Flokkur 2 (toga með neðri líkama, rass, læri aftan, mjóbak)
Réttstöðulyfta
Réttstöðulyfta með stífa fætur
Flokkur 3 (ýta með efri líkama, brjóst, axlir, þríhöfði)
Bekkpressa
Hallandi bekkpressa
Standandi pressa
Dýfur
Flokkur 4 (toga með efri líkama, efra bak og tvíhöfði)
Upphífingar
Niðurtog
Sitjandi róður
Róður með handlóðum
Flokkur 5 (magi)
Magakreppa
Hnjályftur
Flokkur 6 (mjóbak)
Bakrétta
Dæmi 1 um æfingaáætlun
Mánudag, miðvikudag og föstudag
Hnébeygja 3 sett x 5-8 reps Brekkpressa 3 sett x 5-8 reps Réttstöðulyfta 3 sett x 3-5 reps Niðurtog 3 sett x 8-10 reps Standandi pressa 2 sett x 5-8 reps Sitjandi róður 2 sett x 8-10 reps Magakreppa 2 sett x 8-10 reps Bakrétta 2 sett x 8-10 reps
Dæmi 2 um æfingaáætlun
Mánudag
Hnébeygja 5 sett x 5-8 reps Standandi pressa 5 sett x 5-8 reps Niðurtog 5 sett x 8-10 reps Magakreppa 3 sett x 8-10 reps
Miðvikudag
Hnébeygja, létt 2 sett x 10-20 reps Bekkpressa 5 sett x 5-8 reps Sitjandi róður 5 sett x 8-10 reps Bakrétta 3 sett x 8-10 reps
Föstudag
Hnébeygja, létt 2 sett x 10-20 reps Réttstöðulyfta 5 sett x 3-5 reps Dýfur 5 sett x 8-10 reps Hnjályftur 3 sett x 8-10 reps